Agnieszka Kłos – Gry w Birkenau

#Wojna, #trauma, #pamięć, #humor – za pomocą tych hashtagów można spróbować opisać najbardziej istotne wątki „Gier w Birkenau” Agnieszki Kłos, zbioru próz wydanych przez Fundację im. Tymoteusza Karpowicza. Wojna, bo jest to okoliczność tożsamościowo nie do wymazania. Trauma, ponieważ wciąż posiadamy odziedziczone ślady po Zagładzie. Pamięć, bo jest tak obciążona historią i przepełniona fikcją, że nie można jej ufać. I humor, który objawia się czasami w najbardziej nieodpowiednim momencie.

Agnieszka Kłos w swoim drugim, obszernym zbiorze opowiadań udowadnia, że jest prozaiczką pisarsko ukształtowaną – wyśrubowany warsztat, osobliwe fabuły, kapitalnie skrojone postaci, precyzyjnie skadrowane dialogi. To od strony technicznej. Jeśli dodamy do tego zestaw tematów, które przewijają się w tych kilkudziesięciu tekstach – poza wymienionymi wcześniej, można wymienić choćby doświadczenie emigracji, kompleksu polskiego czy wyzwolonego homoerotyzmu – otrzymamy książkę nie tylko ważną, ale i niespotykanie świeżą.

Pisze Inga Iwasiów: „Bohaterka Agnieszki Kłos cofa się do dzieciństwa, tropi w całej swojej biografii bolesne chwile, ale też otwiera przed czytelnikami kalendarz zapisany spotkaniami, drobnymi zdarzeniami, uniesieniami, rozstaniami. Z tego opisu wyłaniać mogłoby się coś, czym ta proza nie jest – czyli sugestia, iż autorka podąża utartymi szlakami powieści obyczajowej. Tymczasem Agnieszka Kłos odnajduje małe, bolesne miejsca, których raczej nie odnajdziemy u innych pisarek i pisarzy. Być może jej specjalna optyka bierze się z tej perspektywy: patrząc od strony Birkenau nie można pozostać przy banalnym opisie świata”.

„Gry w Birkenau” wpisują się w kontekst 70. rocznicy wyzwolenia Auschwitz zupełnie w innym sensie niż ten – płaski i szablonowy – do którego przyzwyczaiły nas media. Bo czy z Auschwitz w ogóle można się wyzwolić? Zdumiewająca, przewrotowa literatura.   źródło opisu: fundacja-karpowicz.org źródło okładki: http://fundacja-karpowicz.org/agnieszka-klos-gry-w-birkenau/