Agnieszka Legucka – Polityka wschodnia Unii Europejskiej

Problematyka polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej jest jednym z ważniejszych zagadnień współczesnych stosunków łniędzynarodowych. Od momentu powołania tej struktury Europejczycy podjęli szereg działań w kierunku wzmocnienia instrumentów w kształtowaniu bezpieczeństwa zewnętrznego. Uświadomiono sobie, że bez angażowania się w sprawy państw ościennych trudniej będzie „zatrzymać” negatywne zjawiska poza granicami Unii Europejskiej. W Europejskiej strategii bezpieczeństwa zapisano, że: „priorytetem dla interesów europejskich jest najbliższe zewnętrzne sąsiedztwo UE”1. Otoczenie zewnętrzne Unii Europejskiej uległo zmianie po „wielkim rozszerzeniu” w 2004 i 2007 r. Granice Unii Europejskiej przesunęły się w przeważającym stopniu właśnie w kierunku wschodnim i południcwo-wschodnim. Unia Europejska zbliżyła się do obszaru geograficznego byłego ZSRR stanowiącego obecnie Wspólnotę Niepodległych Państw, który jest mniej przewidywalny, odmienny cywilizacyjnie i narażony na konflikty społeczne, polityczne i zbrojne. Wschodni kierunek polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Wspólnoty Europejskiej nie został dotychczas oficjalnie wyodrębniony z jej polityki zewnętrznej. Mimo to można zaobserwować pewne specyficzne mechanizmy działania i stosowane instrumenty wobec wschodniego sąsiedztwa, co pozwala umownie wyodrębnić politykę wschodnią w ramach rosnącej aktywności Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych. Polityka wschodnia Unii Europejskiej odnosi się do państw położonych za zewnętrzną, wschodnią i południowo-wschodnią granicą Unii Europejskiej. Dotyczy takich wielkich krajów, jak Rosja i Ukraina, ale również skierowana jest do państw „małych”: Mołdawii, Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu. Mimo braku podstawowych uregulowań prawnych ważnym państwem na wschodzie jest dla UE także Białoruś. Wszystkie te kraje wchodziły kiedyś w skład byłego Związku Radzieckiego i łączy je jego spuścizna. Dzięki bliskości geograficznej z Unią Europejską państwa te odgrywają istotne znaczenie dla jej bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, stabilności i dalszego rozwoju. Dlatego UE zintensyfikowała swoją aktywność na Wschodzie w trakcie procesu rozszerzenia o kraje Europy Środkowej i Południowej.   źródło opisu: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, 2008 źródło okładki: http://wydawnictwo.aon.edu.pl/