Andrzej Kapusta – Szaleństwo i metoda. Granice rozumienia w filozofii i psychiatrii

Książka Andrzeja Kapusty „Szaleństwo i metoda” jest pierwszą na rynku polskim tego typu publikacją. Filozoficzne aspekty psychiatrii stanowią przedmiot wieloletnich badań autora: filozofa i lekarza. Analizowana tematyka znajduje się na pograniczu psychiatrii, psychopatologii, filozofii nauki, filozofii medycyny oraz epistemologii i nauk o poznaniu. Zagadnienia filozofii psychiatrii, szeroko rozwijane na całym świecie, znajdują stosunkowo niewielki oddźwięk w polskim środowisku naukowym, pomimo tradycji polskiej szkoły filozofii medycyny o dokonań tak ważnych postaci w polskiej psychiatrii, jak Antoni Kępiński czy Kazimierz Dąbrowski. Autor stara się zapełnić tę lukę poprzez zarówno obszerne omówienie poglądów klasyka dyscypliny Karla Jaspersa i jego współczesnych, jak i analizę dzisiejszych sporów w filozofii psychiatrii. Pytanie o rozumienie pozwala autorowi zaprezentować poglądy wielu badaczy, którzy stanowią wpływową i aktywną społeczność pragnącą promować refleksyjną postawę wobec zagadnień zdrowia psychicznego oraz podkreślać atrakcyjność filozofii wobec praktycznych i frapujących zagadnień psychopatologii.

SPIS TREŚCI:

Wstęp
Rozdział I. Osobliwa nauka. Problem rozumienia w filozofii psychiatrii
1. Rozumienie i wyjaśnianie w psychopatologii
1.1. Zagadnienia wstępne
1.2. Jaspers i Methodenstreit
1.3. Methodenstreit i psychopatologia
1.4. Methodenstreit i zaburzenia psychiczne
1.5. Podejście idiograficzne i nomologiczne
1.6. Podejście idiograficzne w psychologii i psychiatrii
1.7. Rozumienie idiograficzne i narracja w medycynie
1.8. Rozumienie i wyjaśnianie w psychiatrii: przykład kliniczny
2. Skrajność perspektyw we współczesnej psychiatrii
2.1. Psychiatria biologiczna
2.2. Antypsychiatria, psychiatria krytyczna, postpsychiatria
2.3. Rozumienie, psychiatria, kognitywistyka
3. Osobliwości psychiatrii
4. Psychiatria jako praktyka
5. Strategie metodologiczne we współczesnej psychiatrii
6. W poszukiwaniu granic rozumienia psychopatologii:
epistemologia zaangażowana
7. Psychiatria i hermeneutyka

Rozdział II. Psychopatologia i rozumienie w ujęciu Jaspersa
1. Jaspers i psychiatria nowożytna
1.1. Nowożytny paradygmat psychiatrii
1.2. Koncepcja Kraepelina
1.3. Podejście Bleulera
1.4. Podejście deskryptywne Jaspersa
2. Jaspersa projekt psychopatologii
2.1. „Horyzonty” psychopatologii
3. Rozumienie w psychologii i psychopatologii
3.1. Rozumienie jako empatia
3.2. Jaspers i fenomenologia
3.3. „Rozumienie jest ograniczone, a wyjaśnianie nieograniczone”
3.4. Rozumienie i pseudorozumienie
4. Krytyka psychoanalizy
5. Funkcja rozumienia w psychopatologii
6. Psychopatologia i „otchłań” nierozumienia
7. Jaspersowska filozofia nauki i metodologiczny pluralizm
8. Rozumienie: między wyjaśnianiem a wolnością Egzystencji
9. Współczesna krytyka Jaspersa tezy „niezrozumiałości” psychoz
10. Jaspers w perspektywie epistemologii zaangażowanej

Rozdział III. Współczesne dyskusje nad rozumieniem w filozofii psychiatrii
1. Percepcja dzieła Jaspersa
2. Dzisiejsze dyskusje nad rozumieniem w filozofii psychiatrii
2.1. Psychopatologia i zdrowy rozsądek
2.2. Postpsychiatria i hermeneutyka
2.3. Rozumienie wcielone
2.4. Struktury i formy według Merleau-Ponty’ego
2.5. Świat według ciała
2.6. Doświadczenie halucynacji i rozumienie
3. Psychopatologia opisowa
3.1. Podejście fenomenologiczne w psychiatrii
3.2. Fenomenologia schizofrenii
4. Szaleństwo i modernizm według Louisa A. Sassa
4.1. Paradygmat niedoboru i regresji
4.2. Schizofrenia jako graniczny przypadek kondycji ludzkiej
5. Pytania o rozumienie

Rozdział IV. Pojęcie choroby psychicznej
1. Karla Jaspersa refleksje nad chorobą
2. Choroba psychiczna i psychoza
3. Pojęcie choroby psychicznej we współczesnych klasyfikacjach
4. Karl Jaspers a DSM
4.1. Jaspersa choroby jako typy idealne (krytyka Kraepelina)
4.2. Schematy Jaspersa a DSM
5. Diagnoza fenomenologiczna i kryteriologiczna
6. Współczesne spory o definicje chorób psychicznych (Szasz, Boorse, Kendell, Fulford)
7. Choroba i doświadczenie
8. Fenomenologiczna koncepcja choroby Svenaeusa
9. Ucieleśnienie i psychopatologia
10. Choroba psychiczna w świetle dualizmu: somatyczne i umysłowe

Rozdział V. Granice rozumienia urojeń
1. Wstępne analizy urojeń
1.1. Problem definicji urojeń
1.2. Urojenia pierwotne i wtórne
1.3. Urojenia Capgrasa i Cotarda
2. Kognitywne koncepcje urojeń
2.1. Urojenia jako racjonalna reakcja na anomalne doświadczenie
2.2. Ograniczenia jednoczynnikowych koncepcji urojeń
2.3. Dwuczynnikowe koncepcje powstawania urojeń
2.4. Zasada konserwatyzmu i obserwacyjnej adekwatności
3. Urojenia a problem racjonalności
4. Wittgensteinowskie interpretacje urojeń
4.1. Urojenia jako forma solipsyzmu
4.2. Urojenia jako twierdzenia ramowe
5. Krytyka kognitywnych koncepcji urojeń
6. Utrata swojskości doświadczenia
7. Urojenia i Heideggerowskie nastroje
8. Urojenia i struktura tła
9. Epistemologia zaangażowana i granice rozumienia urojeń

Rozdział VI. Narracja, jaźń i relacje interpersonalne w świetle psychopatologii
1. Jaźń – ucieleśnienie – narracja
2. Tożsamość i „kondycja cielesna”
3. Relacje interpersonalne a psychopatologia
3.1. Teoria interakcji a „ucieleśniona praktyka”
3.2. Koncepcje psychologii potocznej
3.3. Codzienny świat doświadczenia
3.4. Bezpośredniość poznania
3.5. Neurony lustrzane a problem intersubiektywności
4. Empatia i poznanie innych osób

Rozdział VII. Psychopatologia z perspektywy umysłu ucieleśnionego
1. Trudności określenia kryteriów choroby psychicznej
2. Świadomość ucieleśniona i jej zaburzenia w koncepcji Thomasa Fuchsa
2.1. „Jak”-struktura i „jak gdyby”-struktura
2.2. Fragmentacja łuku intencjonalnego
8 spis treści
2.3. Schizofrenia i melancholia
2.4. Problem dualizmu
3. Matthew Ratcliffe i odczucia egzystencjalne
3.1. Odczucia egzystencjalne i poczucie rzeczywistości
3.2. Odczucia egzystencjalne w psychopatologii
3.3. Odczucia, ciało i emocje
4. Psychopatologia common sense’u
4.1. Podważenie common sense’u
4.2. Common sense i ucieleśnienie
4.3. Schizofreniczna anomalia socjalizacji
5. Między intencjonalnością a chorobową przypadłością
6. Becker i podejście behawioralno-pragmatyczne w psychiatrii
6.1. Transakcyjno-pragmatyczna koncepcja organizmu
6.2. Naturalny deficyt człowieka
6.3. Schizofrenia jako niepowodzenie ludzkiego świata
7. Rozumienie ucieleśnione

Rozdział VIII. Cielesność i zaangażowanie
1. Fenomenologia, intencjonalność i ciało
2. Epistemologia zaangażowana w kontekście ucieleśnienia
3. Ciało a świat
4. Krytyka tradycyjnej epistemologii
5. Krytyka reprezentacjonizmu
6. Krytyka propozycjonalizmu
7. Biologiczne podstawy poznania
8. Ucieleśnienie w naukach kognitywnych
9. Ucieleśnienie w świecie Matrix
10. Nauka i filozofia jako „wzajemne produktywne oświecenie”

Zakończenie
Summary
Bibliografia
Skorowidz ważniejszych pojęć i osób   źródło opisu: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010 źródło okładki: http://press.umcs.lublin.pl/tmp/kapusta2010.jpg