Andrzej Nowakowski – Ołtarz Mariacki Wita Stwosza. St. Mary’s Altar by Veit Stoss

Teka nr 2 zawiera 8 unikalnych zdjęć Ołtarza Mariackiego Wita Stwosza autorstwa Andrzeja Nowakowskiego. Zdjęcia formatu A4 (210×297 mm) zostały wydrukowane na błyszczącym papierze kredowym o gramaturze 250 w ekskluzywnej technice cold stamping (imitującej złote elementy Ołtarza). Każda z kolejnych tek ukaże się w limitowanym nakładzie 300 egzemplarzy.Ołtarz Mariacki Wita Stwosza – czym jest dzisiaj dla nas? Czy tylko zabytkiem, świadectwem artystycznego kunsztu późnego średniowiecza? Czy może jedynie turystyczną atrakcją Krakowa, splecioną z legendą o żółtej ciżemce, podobną innym: o smoku wawelskim, Wandzie, Lajkoniku, hejnale z wieży Mariackiej Bazyliki? Czy dzieło Stwosza to zaledwie uświęcony tradycją symbol budzącego się do swojej metropolitalnej świetności Krakowa przełomu XV i XVI wieku? A może świadczy jedynie o zamożności mieszczan, których stać było na zafundowanie sobie największego ołtarza w chrześcijańskiej Europie, za niebotyczną kwotę 2808 florenów? Dzieło Mistrza Stwosza zapewne jest, po trosze, tym wszystkim jednocześnie, ale nie to stanowi o jego randze i znaczeniu. Przekraczaono bowiem wszystkie te odniesienia i – jako arcydzieło – lokuje się w zgoła innych wymiarach, mianowicie pośród sensów egzystencjalnych. Mariackie retabulum przede wszystkim zaprasza do podróży w universum czasu dawno minionego: czasu, w którym powaga i niepewność przed Sądem Ostatecznym nie przeszkadzały czerpać radości z życia doczesnego; czasu, gdy zabawa nierzadko przekraczała granice hedonizmu, a strach przed majestatem śmierci niekoniecznie prowadził do wyrzekania się namiętności, bez których żyć nie sposób. Powaga i zabawa, smuteki radość, płacz i kpina, tragedia i groteska, zachwyt i rezygnacja, muzyka i cisza, skromność i pycha, strach i beztroska, bogactwo i nędza, przepych i brzydota – składają się u Stwosza na wizję świata, którego boski porządek określa co prawda wertykalna kompozycja dzieła, ale jednocześnie świat ten poddany jest ziemskim regułom. U podstawy ołtarza, w predelli przedstawiającej drzewo genealogiczne Syna Człowieczego, leży Jesse, zaś na szczycie ołtarza stoi Matka Boska, koronowana przez Syna. Świat na miarę człowieka „rozgrywa się” pomiędzy tymi punktami, a tematem zasadniczym dzieła jest przekraczanie przez Marię granicy życia doczesnego. W tym dramatycznym kompozycyjnym horyzoncie mieści się świat ludzkich emocji. Fotografowanie takiego świata jest podróżą w nieznane, bowiem każda zmiana perspektywy sprawia, że wygląda on inaczej. Przez obiektyw aparatu widać rozgrywający się przed obserwatorem dramat śmierci: w zmiennym świetle, ujmowany z perspektyw rzadko dostępnych – ten świat podlega nieustannym metamorfozom. Nocą, w pustej, rozświetlonej reflektorami Bazylice Mariackiej dzieło Wita Stwosza świeci blaskiem niezwykłym. W absolutnej ciszy, na wysięgniku, „wędruję” przez ołtarz i odkrywam świat pełen blasku i tajemnic, świat artystycznego kunsztu i niespodzianek, jak chociażby ta, że palce dłoni umierającej Marii mają długość ramienia dorosłego człowieka, że włosy i broda świętego Jakuba wymagały tysięcy ruchów dłutem, że nogi apostoła rzeźbione są z precyzją, której miarą jest zgodny z anatomią ciała ludzkiego układ żył pod skórą… I to dojmujące poczucie, że postaci te zastygły bez ruchu tylko na chwilę i że za moment ożyją, i dokończą owo misterium śmierci Marii, po czym zejdą z ołtarza, zrzucą z siebie bogate szaty i wrócą do swoich spraw codziennych… Andrzej Nowakowski   źródło opisu: Matras źródło okładki: Matras