Andrzej Piecuch – Cmentarze z I Wojny Światowej w Beskidzie Niskim

Działania militarne prowadzone podczas I wojny światowej w Beskidzie Niskim przyniosły krwawe żniwo. Tysiące żołnierzy poległo w walce, a także zmarło z powodu ran i chorób. Na rozsianych po lasach, wzgórzach i dolinach cmentarzach wojennych spoczywają żołnierze – często bezimienni – obu walczących stron konfliktu. W opracowaniu tym przedstawiono 60 cmentarzy z okręgów nr I Żmigród i nr III Gorlice. Wszystkie zadziwiają swoją niepowtarzalną, różnorodną architekturą, a jednocześnie zmuszają do zadumy i refleksji.Wśród 31 cmentarzy okręgu żmigrodzkiego (numery 1–11 oraz 43–62), zaprojektowanych przez słowackiego architekta Dušana Jurkovica, na szczególną uwagę zasługują nekropolie w Regietowie Niżnym i Wyżnym, Gładyszowie, Krempnej, Grabiu, Koniecznej, Woli Cieklińskiej oraz w Małastowie na Przełęczy Małastowskiej. Nieco inne w założeniach projektowych niż cmentarze z okręgu żmigrodzkiego są nekropolie okręgu gorlickiego. Spośród 54 cmentarzy tego okręgu do albumu wybrano 29 (numery 63–86, 88, 91, 126–128), w większości zaprojektowane przez Hansa Mayra (wyjątkiem jest reprezentacyjny cmentarz nr 91 w Gorlicach projektu Emila Ladewiga i Gustava Ludwiga). Do najciekawszych można zaliczyć nekropolie w Sękowej, Ropicy Górnej, Gorlicach i Małastowie.Autor przedstawił fakty historyczne dotyczące głównych frontów I wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem działań prowadzonych w Beskidzie Niskim – bitew karpackich (styczeń – kwiecień 1915) i operacji gorlickiej (maj 1915). Okrucieństwo tej wojny opowiedziane zostało słowem i obrazem.Opisom cmentarzy i analizie ich symboliki towarzyszy bogata dokumentacja ikonograficzna – fotografie archiwalne oraz nastrojowe zdjęcia współczesne.   źródło opisu: Matras źródło okładki: Matras