Anna Maria Nowakowska – Przeklęte

„Przeklęte” (pierwsza pozycja wydawnictwa „Zwierciadło”) to literacko-dokumentalna relacja z kazirodztwa i seksualnego wykorzystania dzieci. Bohaterki książki z okrutną szczerością opowiadają o rujnujących życie skutkach swoich doświadczeń z dzieciństwa i swych dążeniach do odzyskania zdrowia, godności i zaufania. Książka przekonuje, że molestowanie seksualne dziewczynek nie jest marginalnym problemem, ograniczonym do wąskiej grupy tzw. patologii społecznej. Tysiące kobiet skrywa swój wstyd i ból pod pozorami normalnego życia. Autorka podkreśliła , że jej książka zawiera tylko wycinek rzeczywistości, ponieważ bohaterkami 13 historii są dziewczynki skrzywdzone przez bliskich, członków rodziny (całe zaś zjawisko wykorzystania seksualnego dzieci ma wymiar znacznie szerszy).Tytuł nawiązuje do syndromu ofiary – cierpią na ogół nie tylko same dziewczynki, ale i ich otoczenie, przyszłe rodziny, dzieci. Niestety przemoc w rodzinie bardzo często jest zjawiskiem dziedzicznym, przenoszonym z pokolenia na pokolenie, na ogół w sposób nieświadomy. Zgodnie ze słowami W. Eichelbergera przeniesione destrukcyjne skutki molestowania seksualnego doświadczonego w dzieciństwie dotyczą głównie czterech sfer: zaufania, miłości, seksualności i poczucia własnej wartości. Kobiety, u których nawet jedna z tych sfer zostaje zachwiana, mają tendencję do poddawania się wpływom, okolicznościom, wszelkiego rodzaju wykorzystywaniu. Ich doświadczenie seksualności łączy się niemal nierozerwalnie z poczuciem nadużycia i wykorzystania – podświadomie zatem szukają takich bolesnych , trudnych związków. Ofiarom przemocy(również wykorzystywanym seksualnie) od 10 lat pomaga Fundacja „Dzieci Niczyje”. Jolanta Zmarzlik, pracująca w ośrodku Fundacji na warszawskiej Pradze Południe, podkreślała, w jak tragicznej sytuacji znajdują się dzieci molestowane seksualnie przez bliskich – ojca, wujka, opiekuna…. osobę, którą dziecko obdarzyło bezgranicznym zaufaniem, od której jest zależne. W rodzinie kazirodczej cierpi dziecko i na ogół nie może liczyć na żadne wsparcie ze strony osób bliskich. Często matki nic nie wiedzą , a raczej nie chcą wiedzieć o tragedii dziecka. Kiedy muszą już przyjąć do wiadomości, że ich partner wykorzystuje seksualnie córkę, traktują ją jako rywalkę, boleśnie odczuwając zdradę. W rodzinach kazirodczych nie zawsze dochodzi do przemocy. Dziecko często jest długo „uwodzone” – dorosły mężczyzna w rodzinie stwarza mu specjalną pozycję, górującą nad matką, wyróżnia, „osacza” miłością i względami. To również wywołuje ogromne spustoszenia w psychice dziecka, emocjonalnie, intelektualnie i biologicznie niedojrzałego do przeznaczonej mu roli. Dr Monika Sajkowska opowiadała o trudnościach, z jakimi borykają się badacze próbujący oszacować zjawisko wykorzystania seksualnego dzieci. Po pierwsze: dzieci na ogół ukrywają swoją tragedię (nawet jeśli nie zmusza ich do tego dorosły), po prostu próbują zapomnieć i normalnie żyć. Szczególnie dotyczy to właśnie wykorzystania seksualnego dziecka przez osobę mu bliską, kiedy brak wsparcia w rodzinie. Istnieją dwie metody szacowania rozmiarów zjawiska. Pierwsza oparta jest na statystykach sądowych i policyjnych – na ilości ujawnionych w ciągu roku przypadków molestowania seksualnego dzieci. W roku 2001 zarejestrowano 1500 takich przestępstw w kraju. Jak mówia specjaliści – jest to „wierzchołek góry lodowej”, ponieważ jeden ośrodek Fundacji „Dzieci Niczyje” na Pradze Południe zanotował w ciągu roku aż 200 takich przypadków. Drugą metodą są badania socjologiczne oparte na danych retrospektywnych. Ich wyniki zależą od wieku granicznego (na ogół w Polsce jest to wiek penalizacyjny, czyli 15 lat) oraz od tego, co jest rozumiane pod pojęciem wykorzystania seksualnego (np. czy również ekshibicjonizm i namawianie do oglądania pornografii) Takie badania prowadzone były w Polsce w ostatnich latach trzykrotnie. W roku 2001 przeprowadziły je dr Monika Sajkowska i dr Grażyna Fluderska. W ich ankietach wykorzystanie seksualne było definiowane szeroko. Efekt badań – 16% kobiet i 12% mężczyzn deklaruje, że padło jego ofiarą w dzieciństwie. Minister Izabela Jaruga-Nowacka podkreślała, że już sama publiczna rozmowa na ten temat jest złamaniem tabu. Ubolewała, że ani rząd, ani sejm nie są w stanie ochronić dzieci przed krzywdą, która je spotyka. W parlamencie pierwsza debata nad molestowaniem seksualnym i pedofilią miała miejsce w 1996 roku. Niestety nie przyniosła spodziewanych rezultatów. Nie udało się nawet wprowadzić do szkół wychowania seksualnego. Natomiast do programu „Bezpieczna Polska” włączono przemoc w rodzinie, jako jeden z najbardziej palących problemów. Na szczęście istnieje już ogólnospołeczna świadomość, że w przypadku przemocy w rodzinie prawo jest złe i nieskuteczne. To właśnie dzięki presji społecznej w prawodawstwie wprowadzane są zmiany na korzyść dzieci – ofiar przemocy. Niestety praktyka prawna zmienia się najwolniej, ale np. Fundacja „Dzieci Niczyje” współpracuje z policją szkoląc funkcjonariuszy i przygotowując ich do przesłuchiwania dzieci. Autorka i wydawca „Przeklętych” pragną, by ta publikacja przyczyniła się do zwiększenia świadomości skali i skutków tego zjawiska, tym bardziej, że na rynku wydawniczym jest to pierwsza pozycja na ten temat napisana przez polską autorkę. Na zakończenie Anna Maria Nowakowska poinformowała, że od 6 listopada działa na stronie internetowej Zwierciadła skrzynka mailowa dla dorosłych – ofiar molestowania seksualnego w dzieciństwie (trafiające tam listy od dzieci przesyłane są do Fundacji „Dzieci Niczyje”). Anna Maria Nowakowska jest dziennikarką miesięcznika „Zwierciadło” i terapeutką Pracowni Psychospołecznej Zwierciadło, laureatką nagrody Grand Prix Fundacji Keep Walking za tekst opisujący problem molestowania seksualnego dziewczynek, opublikowany w tygodniku „Polityka”.   źródło opisu: wydawnictwo Zwierciadło, 2002 źródło okładki: wydawnictwo Zwierciadło