Anna Piwkowska – Ślad łyżwy

Książki Anny Piwkowskiej nie da się czytać linearnie. „Ślad łyżwy” bowiem to powieść, w której przecina się mnóstwo skojarzeń, wątków, płaszczyzn i stylów. To historia rodzeństwa, Abla i Anabel, połączonych w kazirodczym związku. To opowieść, która swoje korzenie ma w biografii George’a Trakla. Anna Piwkowska przyznaje, że życiorys austriackiego poety oraz jego rodzinne fotografie były dla niej prawdziwą inspiracją. Autorka tworzy więc apokryficzną opowieść o Traklu i jego siostrze, Margarethe – dziewczynce o złych oczach. Jednak rezygnuje z zamierzonej historii o poecie i wczuwa się w rolę siostry Trakla-Abla. Pisze z perspektywy nastoletniej, dojrzewającej dziewczyny – cały „Ślad łyżwy” to króciutkie „zapiski” – wspomnienia Anabel, zdradzające jej najskrytsze myśli, lęki, fascynacje, obsesje czy obawy. Piwkowska świetnie radzi sobie z psychologicznym portretem postaci – odmalowuje skomplikowane relacje rodzinne, wnika w duszę bohaterki i przez pryzmat jej myśli przedstawia tajemniczy świat sztuki. Fabuła nie jest tu ważna, schodzi na dalszy plan. Co zatem liczy się w książce? Przede wszystkim plastyczność opisu. Piwkowska prezentuje świat ludzi, dla których sztuka jest sensem życia. Abel to poeta, jego siostra wybiera zaś muzykę i barwy. Synestezyjność opisu sprawia, że „Ślad łyżwy” przybliża się bardzo do prozy poetyckiej a nawet do samej poezji. Główną rolę w tej książce odgrywają zmysły – Piwkowska angażuje wzrok, nasycając literackie pejzaże soczystymi barwami, słuch – wykorzystując melodyjność i przyjemnie brzmienie samego tekstu, i dotyk – skupiając się na fakturze kolejnych materiałów. Autorka zmusza do wykorzystywania zmysłów na różnych poziomach lektury. Nie jest możliwy jednowymiarowy odbiór jej tekstu – Piwkowska przenosi czytelnika na rozmaite obszary literatury, cały czas upajając go doznaniami natury estetycznej i dbając o piękno tekstu.

Choć osnuta wokół rzeczywistego wątku, książka nie powinna być traktowana w kategoriach quasi-biograficznych. To powieść, w której nie aluzje do realiów, a literackość zaklęta w pięknie języka okazuje się najważniejsza. To studium lęku i ucieczki przed sobą samym, ujęte w niezwykle zgrabną formę.