Anna Skubaczewska-Pniewska – O różnych rozumieniach dzieła literackiego. Wybrane dwudziestowieczne kierunki literaturoznawcze wobec faktyczności dzieła literackiego

Kierunek, w jakim zmierza współczesna humanistyka, a w jej obrębie teoria literatury z pewnością nie sprzyja refleksji poświęconej takim zagadnieniom, jak sposób istnienia, podstawowa struktura, uposażenie czy immanentna wartość poszczególnych rodzajów wytworów kultury. Nikogo nie trzeba przekonywać, że już od dawna w badaniach nad literaturąi sztuką dominują tendencje relatywistyczne, koncepcje programowo dystansujące się Wobec pytań ?istotnościowych” i wszelkich problemów ?fundamentalnych”. Zamiast tego eksponuje się kwestie marginalne i neguje granice pomiędzy różnymi sferami kultury i różnymi formami dyskursu. Nie ma potrzeby, by drobiazgowo omawiać rzeczone tendencje i rekonstruować założenia najnowszych kierunków, zresztą są one powszechnie znane, można nawet powiedzieć, bardzo modne. Charakter rozważań podjętych w niniejszej pracy będzie zgoła odmienny. Wyrasta ona bowiem z przekonania, że prowadzenie naukowej refleksji nad ?literaturą czy wypowiadanie jakichkolwiek prawomocnych sądów na temat jej funkcjonowania i znaczenia wymaga przyjęcia spójnej i jednoznacznej definicji dzieła literackiego, a to pociąga za sobą konieczność ustosunkowania się do określonego repertuaru zagadnień.