Arkadij Wajner – Ewangelia według kata

Wydana w 1991 roku rozrachunkowa „Ewangelia według kata” przynależy do wielkiej literatury rosyjskiej, z językiem – barwnym, plastycznym, żywym – na miarę Gogola i Tołstoja, a równocześnie brutalnym, jak brutalna jest przedstawiona rzeczywistość.
To wstrząsająca, do bólu realistyczna „spowiedź” stalinowskiego kata – cynicznego, inteligentnego mordercy-filozofa, który relację z kazamat Łubianki przeplata cytatami z największych myślicieli. Są tu sceny niesamowite: sekcja zwłok Stalina, kiedy struchlali anatomowie boją się użyć skalpela, czy przesłuchania lekarzy Żydów oskar,zonych o wytrucie kremlowskiej czołówki. Defiluje przed nami cała dzika Ruś ze swoją tatarską przeszłością i cuchnącą wódką i „odekołonem” teraźniejszością – nieludzkimi czasami, w których – żeby przeżyć – trzeba zapomnieć o swoim człowieczeństwie.

„Ewangelia według kata”
Ceniony profesor prawa staje twarzą w twarz ze swoją przeszłością: oficera MGB, stalinowskiego kata, któy służąc w bezpiece mordował i prowadził brutalną grę o przetrwanie. Teraz, gdy widma sprzed lat ożywają, ekspułkownik – niezniszczalny, wieczny jak zło, które uosabia – zamierza znowu wygrać.