Arkadiusz Kuzio-Podrucki – Rezydencje śląskiej szlachty. Bytom, Piekary Śląskie, powiat lubliniecki, powiat tarnogórski

O książce

Piotr Sarzyński w książce zatytułowanej „Wrzask w przestrzeni” stara się znaleźć odpowiedzi na pytania: dlaczego w Polsce jest tak brzydko? Dlaczego tak mało u nas dobrej architektury, a tak dużo byle jakiej? To nie jedyny i nie główny powód, ale może po prostu zbyt wiele czasu poświęca się na biadolenie nad bezguściem i chałturą, a zbyt mało na pokazywanie tego, co piękne i co powinno stanowić inspirację.

Stąd pomysł na cykl publikacji „Śladami śląskiej szlachty”, które pokazują rezydencje północnej części części Górnego Śląska 1870-1914 ebook pdf mobi epub" style="text-decoration: underline">Górnego Śląska. Niektóre to po prostu ładne dworki i pałacyki. Jednak wiele z nich, ze względu na walory architektoniczne, zostało wymienionych w monografiach poświęconych sztuce naszego regionu. Przykładem niech będą pałace w Brynku czy Świerklańcu. Pierwszy zaprojektował wrocławski architekt Karl Grosser. Bryła i elewacja budowli były inspirowane masywnymi formami baroku z silnymi wpływami włoskimi. Wybrano taki styl, ponieważ był nieobecny na Śląsku. Nieistniejąca rezydencja Donnersmarcków w Świerklańcu została zaprojektowana przez paryskiego architekta Hectora Lafuela w nurcie nawiązującym do renesansu francuskiego. Po dziś dzień natomiast w świerklanieckim parku możemy podziwiać dzieło Ernesta von Ihne, głównego architekta cesarza Wilhelma II. To Dom Kawalerski.

Nie wszystkie budowle zachowały się w stanie, jaki im nadali budowniczowie, niektóre – jak pałac w Reptach Śląskich czy zamek w Lubszy – już nie istnieją. Mirosław Ogiński przedstawił je na akwarelach tak, jak wyglądały w czasach najbardziej dla nich łaskawych, gdy stanowiły najciekawsze przykłady architektury. W jednym przypadku, zamku w Tarnowskich Górach, co do którego wyglądu można jedynie snuć domysły, puścił wodze fantazji.

Obrazom towarzyszą artykuły dr. Arkadiusza Kuzio-Podruckiego. Ich lektura to trochę jak podróż śladem wymarłej cywilizacji. Na kilka dziesięcioleci wymazano ją z historii Górnego Śląska, bo była wroga ideologicznie i podejrzana narodowościowo. Artykuły dr. Kuzio-Podruckiego pozwalają nam zrozumieć, dlaczego światłe umysły, w tym wybitni architekci, trafiali w nasze strony. Górnośląska szlachta, w wielu przypadkach spokrewniona z magnackimi rodzinami Europy Zachodniej, była majętna, wykształcona, o wyrobionych gustach. W jej domostwach gościli cesarz Wilhelm II Hohenzollern, cesarzowa oraz królowa Czech i Węgier Eleonora Gonzaga – wdowa po cesarzu Ferdynandzie III Habsburgu – oraz inni wielcy tego świata. Autor w ciekawy sposób opowiada dzieje rodów będących właścicielami fortun, ze znawstwem, ale w przystępny sposób wyjaśnia koligacje rodzinne, przytacza anegdoty.

Jarosław Myśliwski
redaktor naczelny tygodnika „Gwarek”

Spis treści:

– Wstęp
– Bytom
– Woźniki
– Lubsza
– Świerklaniec (Stary Zamek)
– Stare Tarnowice
– Tarnowskie Góry
– Świerklaniec (Mały Wersal)
– Świerklaniec (Pałac Kawalera)
– Repty Śląskie
– Kozłowa Góra
– Zielona
– Karłuszowiec
– Brynek
– Nakło Śląskie
– Bibiela
– Lubliniec
– Czekanów
– Dobrodzień
– Jasiona
– Kamieniec
– Kochcice
– Kopanina
– Koszęcin
– Łubie
– Patoka
– Rybna
– Szałsza
– Wilkowice
– Zbrosławice
– Wierzbie
– Gwoździany
– Tworóg
– Miechowice
– Szombierki
– Kochanowice
– Kopienica
– Sieraków Śląski
– Pawonków
– Wędzina
– Ciasna
– mapy   źródło opisu: Wstęp źródło okładki: zdjęcie autorskie