Bartosz Bilski – Higiena pracy w pielęgniarstwie

Warunki pracy tzw. „białego personelu” ochrony zdrowia mogą być związane występowaniem szeregu problemów natury medycznej i społecznej. Już na przełomie wieków XVII i XVIII włoski lekarz, „ojciec medycyny pracy” – Bernardino Ramazzini – dostrzegał problemy zdrowotne związane z wykonywaniem zawodów medycznych. W swym dziele „De morbis artificium diatriba” zawody medyczne wymienił na drugim miejscu (po górnictwie) pod względem – dziś byśmy powiedzieli – poziomu ryzyka zawodowego. Badacz ten zwłaszcza sugerował wysokie ryzyko wystąpienia chorób zakaźnych w pracy o takim profilu. Jednakże dopiero dalsze odkrycia i wprowadzenie metod profilaktyki, wprowadzone ponad 150 lat później dały szansę na jego ograniczenie. Obserwacje Ignacego Filipa Semmelweisa, Josepha Listera i Ludwika Pasteura dały podwaliny współczesnej aseptyce. Kolejne obserwacje już badaczy XX-wiecznych dały podstawy dla ograniczenia skutków narażenia na „nowe” czynniki szkodliwe, z którymi zaczął kontaktować się personel ochrony zdrowia (promieniowanie jonizujące, pole elektromagnetyczne, czynniki alergizujące etc.). Gdy weźmiemy do ręki aktualne dane statystyczne, dotyczące skutków warunków pracy w ochronie zdrowia, dostrzec możemy, że to często pielęgniarki są populacją szczególnie obciążoną konsekwencjami zdrowotnymi swej pracy. Większość przypadków zawodowych chorób zakaźnych i alergicznych wśród pracowników medycznych w Polsce dotyczy tego zawodu.

Praca pielęgniarki może powodować szereg konsekwencji – od wypadków przy pracy, poprzez choroby cywilizacyjne związane z pracą, aż do stwierdzanych chorób zawodowych. Niestety, w Polsce mimo dobrze sformułowanych aktów
prawnych rzeczywistość w zakresie profilaktyki w warunkach pracy zawodowej pozostawia wiele do życzenia. Kondycja finansowa zakładów opieki zdrowotnej jest czynnikiem pogłębiającym także te problemy. Dostateczna wiedza pielęgniarek w tym zakresie może ograniczyć niekorzystne konsekwencje zdrowotne wyboru tego potrzebnego zawodu i satysfakcję z jego wykonywania.
Współczesna higiena jako nauka i działalność praktyczna poświęcona rozpoznaniu, ocenie i kontroli zagrożeń zdrowotnych w środowisku pracy daje duże możliwości ograniczenia ich wpływu.

Autorzy publikacji w kolejnych rozdziałach przedstawili wpływ poszczególnych czynników uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia w pracy pielęgniarki wraz z zasadami ograniczania przyczyn i skutków takich narażeń. Rozbudowane, w porównaniu z pierwszym wydaniem, zostały rozdziały poświęcone ergonomicznej pracy z pacjentem, skutkom obciążeń układu ruchu oraz zasadom profilaktyki tych schorzeń. Ponadto, przedstawione zostały prawne zasady profilaktyki w miejscu pracy, orzecznictwa chorób zawodowych, a także rola specjalizacji pielęgniarskiej z zakresu ochrony zdrowia pracujących.   źródło opisu: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego, 2009 źródło okładki: Zdjęcie autorskie