Beata Halicka – Polski Dziki Zachód. Przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945-1948

U siebie, a jednak obcy – polscy i niemieccy wygnańcy między pożegnaniem a nowym życiem.

Przyłączenie do Polski niemieckich terenów na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej w 1945 roku wiązało się z trudnym procesem niemal całkowitej wymiany ludności i objęcia w posiadanie regionu, w którym wojna dokonała ogromnych zniszczeń. Ówczesne określenie „Dziki Zachód” odnosiło się do panującego chaosu i obowiązującego w Nadodrzu „prawa silniejszego”, ale także kojarzone było z nowym rodzajem wolności i możliwością rozpoczęcia wszystkiego od początku. Przybycie na te tereny najpierw polskich robotników przymusowych, a następnie osadników, będących często wygnańcami z innych części Polski, doprowadziło do chwilowego zetknięcia się ze sobą Polaków, Niemców i radzieckich żołnierzy. Wspólne życie na tej dotkniętej wojną przestrzeni nie było proste. Na podstawie analizy polskich, niemieckich, a także sowieckich wspomnień autorka odtwarza początki kształtowania się nowego społeczeństwa, naznaczone represyjnym systemem politycznym, wewnętrznymi konfliktami i ludzkimi dramatami, wskazując równocześnie na zapał i pełen poświęcenia trud odbudowy, zagospodarowywania i oswajania tej ziemi. Dystansując się od dominujących do niedawna narracji o wypędzonych w Niemczech i pionierach „Ziem Odzyskanych” w Polsce, Beata Halicka opowiada historię upadku dawnego i powstania nowego krajobrazu kulturowego na pograniczu – w sposób barwny i obrazowy, z różnych punktów widzenia.

„Książka Beaty Halickiej trafia w sedno polsko-niemieckiego dialogu historycznego. (…) Wyróżnia ją nie tylko przekonywująca struktura, ale przede wszystkim dynamiczna, a nawet trzymająca w napięciu narracja – cecha, którą nieczęsto znaleźć można w pracach naukowych” (Prof. Robert Trąba).

„Dzięki tej pracy będziemy mogli lepiej zrozumieć, co wydarzyło się na Środkowym Nadodrzu pod koniec drugiej wojny światowej i na krótko po jej zakończeniu, a także czym była wojna dla ludności Europy Środkowo-Wschodniej – zarówno dla pojedynczych osób, rodzin, jak również całych narodów” (Prof. Jan M. Piskorski).

Beata Halicka jest kulturoznawcą, profesorem Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Polsko-Niemieckim Instytucie Badawczym w Collegium Polonicum w Słubicach, a także profesorem gościnnym uniwersytetów w Calgary i Chicago. Wykłada historię kultury Europy Środkowo-Wschodniej na Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Jest autorką pięciu monografii i licznych artykułów oraz redaktorem prac zbiorowych. Zajmuje się zagadnieniami migracji przymusowych w XX wieku, nacjonalizmem w Europie, stosunkami polsko-niemieckimi, problematyką tożsamości na pograniczach oraz kwestiami kultury i polityki pamięci.   źródło opisu: http://www.universitas.com.pl/ksiazka/Polski_Dziki…(?) źródło okładki: http://www.universitas.com.pl/ksiazka/Polski_Dziki…»