Boris Sokołow – Michaił Bułhakow. Leksykon życia i twórczości

„Gdy przystępowałem do pracy nad Leksykonem, istniały już w Rosji analogiczne informatory, poświęcone m.in Michaiłowi Lermontowowi, Annie Achmatowej, Tarasowi Szewczence. W odróżnieniu od nich to opracowanie jest mniej akademickie, bardziej popularne. Pragnąłem przybliżyć życie i twórczość autora Mistrza i Małgorzaty możliwie jak najszerszemu gronu Czytelników. Nie ma tu szczegółowej analizy wszystkich utworów Bułhakowa, zwłaszcza jego felietonów i reportaży, dziś wywołujących zainteresowanie tylko historyków literatury. Nie ma też haseł o wszystkich znajomych i przyjaciołach Bułhakowa, o wszystkich twórcach, którzy wywarli na niego wpływ (jak np. Moliere, Nikołaj Gogol, Aleksander Puszkin, Johann Goethe, Ernst Ernst Theodor Amadeus Hoffmann – Opowieści fantastyczne ebook pdf mobi epub" style="text-decoration: underline">Theodor Amadeus Hoffman, Anatole France), o wszystkich filozofach itp. – by je wprowadzić, należałoby wielokrotnie zwiększyć objętość książki. Osobne hasła dotyczą najważniejszych dzieł pisarza – jego powieści, opowiadań, sztuk, inscenizacji teatralnych itd. Spośród felietonów, szkiców i reportaży zaprezentowano tylko najbardziej interesujące ze względu na treść, konteksty, pierwowzory postaci. Spośród krewnych Bułhakowa pojawiają się w hasłach jego rodzice, siostry i bracia oraz żony. Spośród przyjaciół – dwóch najbliższych: filolog germanista Nikołaj Lamin i filozof oraz filolog Pawieł Popow.
Mistrz i Małgorzata jest jedną z najgłośniejszych powieści XX w. Autor stawia w niej trudne problemy filozoficzne, oryginalnie wykorzystując wielowiekowy dorobek literackiej tradycji filozoficznej i demonologicznej. Niemal wszystkie utwory Bułhakowa, dzięki ich klarownej narracji, można odczytywać różnorako, wielopłaszczyznowo. Czytelnik mniej wyrobiony dostrzeże w nich zajmującą beletrystykę, bardziej wnikliwy – spojrzenie na epokę, w której żył pisarz, jego pogląd na przewrót październikowy, wojnę domową oraz rządy bolszewickie. Tylko nieznaczna grupa odbiorców tej prozy jest w stanie choćby po części odczytać jej filozoficzne treści – ta warstwa utworów Bułhakowa wywołuje zresztą różnorakie, kontrowersyjne oceny zarówno czytelników, jak i badaczy. W Leksykonie zaprezentowałem interpretację dzieł Bułhakowa i jego losów, moim zdaniem najbliższą prawdy – zdaję sobie wszak sprawę, że istnieją wyjaśnienia alternatywne. Każdy badacz i każdy czytelnik ma własną, odrębną wizję Bułhakowa.
Niniejszy Leksykon nie zawiera więc prawdy ostatecznej – prawda taka chyba zresztą nie istnieje, gdy mowa o dziełach literackich i zamysłach bądź intencjach ich twórców. Intencje są zmienne, różna też bywa indywidualna percepcja dzieł, takie lub inne rekonstrukcje dokonywane na podstawie źródeł, nie zawsze wyczerpujących i wiarygodnych. Pragnąłem dać admiratorom Bułhakowa nowy materiał do rozmyślań i, o ile to możliwe, odwołując się do faktów, zdementować mity, które narosły wokół pisarza. ”

Boris Sokołow   źródło opisu: wstęp źródło okładki: http://www.wydawnictwotrio.pl