Erwin Panofsky – Saturn i Melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki

Słowo „melancholia” ma różnorodne znaczenia. Zmieniały się one w historii, przynosząc rozliczne odcienie i rozumienia. Niegdyś „melancholia” oznaczała na przykład chorobę psychiczną, a jej elementy rozpoznajemy w jednej z cywilizacyjnych chorób współczesności – depresji. W klasycznej koncepcji „melancholia” nazywa cechę charakteru, która ujawnia się też w budowie ciała i wraz z temperamentem sangwinicznym, cholerycznym i flegmatycznym tworzy rozbudowany i przez wielu komentowany system „czterech temperamentów”. Po trzecie, słowo to określa przejściowy stan ducha; czasem bardzo przykry, deprymujący, czasem zaś tylko gnuśny czy nostalgiczny. Raymond Klibansky, Erwin Panofsky i Fritz Saxl z niezwykłym rozmachem rysują dla pojęcia melancholii tło na gruncie medycyny, nauk przyrodniczych oraz filozofii antyku i średniowiecza. Posługując się przykładami zaczerpniętymi z literatury, astrologii i tradycji ikonograficznej, kreślą imponujący erudycją portret patrona melancholii, Saturna. Analizują podział na „melancholię poetycką” i „melancholię generosa” i związane z tą ostatnią narodziny nowożytnego pojęcia geniuszu. Książka zawiera też wyczerpującą interpretację jednego z najsłynniejszych dzieł sztuki europejskiej „Melencolia I” autorstwa Albrechta Durera, tajemniczego miedziorytu, którego odczytanie fascynuje odbiorców do dzisiaj.   źródło opisu: Universitas, 2009 źródło okładki: http://znaker.com/2010/02/17/saturn-i-melancholia-…»