Eugeniusz Duraczyński – Generał Iwanow zaprasza. Przywódcy podziemnego państwa polskiego przed sądem moskiewskim

27 i 28 marca 1945 roku z podwarszawskiego Pruszkowa Czarne limuzyny wywoziły kilkunastu mężczyzn; 28 i 30 marca zamykały się za nimi bramy osławionego moskiewskiego więzienia NKWD na Łubiance. Mężczyznami byli obywatele państwa polskiego: ostatni dowódca Armii Krajowej – generał Leopold Okulicki, delegat rządu, noszący tytuł wicepremiera – Jan Stanisław Jankowski, jego trzej zastępcy w randze ministrów – Adam Bień, Antoni Pajdak i Stanisław Jasiukowicz, przewodniczący Rady Jedności Narodowej – Kazimierz Pużak, jego zastępcy – Kazimierz Bagiński i Aleksander Zwierzyński, członkowie Rady – Eugeniusz Czarnowski, Stanisław Mierzwa, Franciszek Urbański, Józef Chaciński, Kazimierz Kobylański, a oprócz nich Stanisław Michałowski, Zbigniew Stypułkowski i Józef Stemler. Niemal wszyscy należeli do ścisłego kierownictwa politycznego polskiego państwa podziemnego.
Uprowadzonym z Pruszkowa wytoczono w Moskwie proces, który zaczął się 18 czerwca o godzinie 11 przed południem, a zakończył 21 tegoż miesiąca o godzinie 4:30 nad ranem wyrokiem skazującym. Polacy odpowiadali przed sądem radzieckim i według obowiązującego tam prawa. W tym samym czasie w stolicy ZSRR trwały rozmowy na temat utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, co przewidywały decyzje powzięte przez Józefa Stalina, Winstona Churchilla i Franklina Roosevelta na konferencji w Jałcie w lutym 1945 roku.