Franciszek Bohomolec – Paryżanin polski

Czasy Odrodzenia. Po 5 letnim pobycie w Paryżu do rodzinnego majątku w Polsce powraca panicz Robert wraz ze swym sługą Marcinem. Robert został wysłany do Paryża na naukę przez pana Bogackiego – przyszłego teścia. Zmanierowany pobytem Robert zupełnie zmienił swą osobowość, zaczynając wyznawać zasadę Le grande Monde (Wielki świat). Dumny i rozrzutny Robert kultywuje te zasady po powrocie do swojej rodzinnej miejscowości, czym wywołuje zdumienie, a z czasem złość. Podobnie przesiąknięty zasadami jest Marcin – sługa Roberta, który wyrwany z chłopskiej rodziny towarzyszył paniczowi w Paryżu i teraz każe się tytułować „Moesier de Martiniere”; jest oburzony na proste polecenia wydawane mu przez Wilhelma czy starego Starskiego. Robert wrócił do Polski, gdyż miał obiecany ożenek z córka pana Bogackiego i jej wielki posag. Ostatecznie jednak pan Bogacki jest zszokowany postawą Roberta i oddaje swą córkę młodszemu synowi Starskiego – Wilhelmowi, który prezentuje polskie dostojne i bogobojne maniery. Butność Roberta zostaje ukarana, Marcin zaś musi wrócić do rodzinnego gospodarstwa.