Gregor von Rezzori – Pamiątki antysemity

Każda z pięciu opowieści składających się na Pamiętnik antysemity mówi o kluczowym znaczeniu, jakie dla losów bohatera miały spotkania z Żydami – przedstawicielami narodu, którym od dzieciństwa nauczono go pogardzać. Poznajemy historię trudnej przyjaźni z utalentowanym, przedwcześnie dojrzałym chłopcem żydowskim, historię erotycznej inicjacji, młodzieńczych miłości, wreszcie małżeństwa z Żydówką.
Gregor von Rezzori, mistrz opowieści z Czerniowiec i doskonały stylista, obnaża absurdy antysemityzmu, a równocześnie pokazuje jego psychologiczny autentyzm i wiarygodność. W książce, która „niebezpiecznie” zbliża się do opowieści autobiograficznej i do głębi jest środkowoeuropejska, prowadzi z czytelnikiem w przewrotną grę: tytułowy antysemita odkryje więcej związków pomiędzy sobą a Żydami niż pomiędzy bliskimi mu pochodzeniem. Podróżujemy razem z nim na Bukowinę lat 20., do Bukaresztu roku 1933 i 1937, Wiednia roku 1938 oraz Rzymu lat 60. Kontakty z Żydami wyznaczą punkty zwrotne w jego życiu. Przemoc dokonana na Innym, uwolnienie skrywanej i nie do końca uświadamianej agresji przynoszą koniec wieku niewinności.
Krzysztof Czyżewski