Günter Grass – Turbot

Turbot – powieść urodzonego 1927 roku w Gdańsku jednego z najwybitniejszych pisarzy niemieckich, honorowego obywatela miasta Gdańska – ukazał się w Niemczech w 1977 roku. Z miejsca stał się bestsellerem, przełożony na kilkanaście języków, opublikowany został m.in. w Anglii i USA, Skandynawii, Francji, Hiszpanii i Włoszech. Autor Turbota został wyróżniony licznymi nagrodami (m.in. we Włoszech. Premio Internazionale Mondelio i Premio Letterario Viareggio).
Akcja powieści rozgrywająca się w ciągu kilku tysięcy lat – od czasów neolitu do współczesności – umiejscowiona jest na Ziemi Gdańskiej; nad Wisłą, Motławą, Radunią. Jej problematykę najlepiej charakteryzują słowa umieszczone w tytule wstępnego eseju pióra Marii Janion: Mężczyzna, Kobieta, Dzieje. Demiurgiem tych dziejów jest turbot, legendarna ryba ze znanej baśni O rybaku i jego żonie.
Pisarz przełamuje rozliczne tabu: obyczajowe, polityczne, kultowe, i prowokuje wyobraźnię czytelników kontrowersyjną wizją wyzwalania człowieka z narzuconych mu ograniczeń.
Powieść przez długie lata nie mogła ukazać się w Polsce ze względów politycznych. Jednym z jej wątków są bowiem wydarzenia z Grudnia 70 roku na Wybrzeżu: protesty robotnicze, strzelanie do stoczniowców, długoletnia zmowa milczenia ówczesnych władz wokół ofiar i winowajców.   źródło okładki: zdjęcie autorskie