Ippolito Nievo – Na zamku Fratta

Na zamku Fratta to pierwszych pięć rozdziałów dzieła Le confessioni d’un italiano, które są artystycznie najlepsze i treściowo najbogatsze i stanowią jednolita i samodzielną całość.

W części tej na szerokim tle historycznym i społecznym, trafnie i dokładnie zanalizowanym, przedstawił pisarz feudalną rodzinę hrabiowską, mieszkańców zamków Fratta, położonego w prowincji Friuli, należącej z końcem XVIII wieku do Republiki Weneckiej. Jest to obraz satyryczny, pełen werwy, humoru, dowcipu i ironii. Feudalizm włoski, który tak długo miał ciągnąć swój żywot i jeszcze do dziś nie całkiem zniknął z Apenińskiego Półwyspu, ukazuje tutaj w całej jaskrawości swój rozkład wewnętrzny: polityczny, społeczny, intelektualny i moralny. Nievo umie przy tym nie tylko wyśmiać i ośmieszyć nadęte i ograniczone postaci tego ginącego świata, ale również uwydatnić całe zło, jakiego są nosicielami: ich klasowy egoizm i barbarzyństwo, tchórzostwo i podłość, krzywdzicielstwo i zbrodnię.
[ze wstępu Jerzego Adamskiego]   źródło opisu: Czytelnik, 1954 źródło okładki: antykwariatpodkarpacki.pl