Isaac Bashevis Singer – Szatan w Goraju

Szatan w Goraju to pierwsza i zdaniem wielu krytyków najlepsza powieść Isaaca Bashevisa Singera. Napisana w 1933 roku przed wyjazdem z Polski, ujawniła od razu jego nieprzeciętny talent, odrębny, sugestywny styl charakteryzujący się precyzją i zwięzłością języka oraz zainteresowanie demoniczną stroną ludzkiej natury. Akcja powieści rozgrywa się w drugiej połowie siedemnastego wieku po powstaniu Chmielnickiego. W swej warstwie symbolicznej ukazuje jak narzucenie ludziom niemożliwej do urzeczywistnienia ideologii prowadzi ich do zła i chaosu. Singer tworzy jak zawsze bogatą galerię postaci, ale to cała społeczność małego miasteczka, podatna na wpływy religijnych fanatyków i skłonna do ulegania skrajnościom, jest prawdziwym bohaterem powieści. Tak niewiele potrzeba, aby sielski Goraj (wzorowany na Biłgoraju, w którym pisarz spędził młode lata) stał się jaskinią złoczyńców, miastem przeklętym przez Boga i ludzi. Powieść weszła na trwałe do kanonu literatury jidysz, a dzięki przekładom na inne języki także do klasyki literatury światowej.