Janusz Tazbir – Polacy na Kremlu i inne historyje

Janusz Tazbir zajął się tym razem historią „znaną i nieznaną”, a przypomnianą niedawną decyzją rosyjskiego rządu ustanawiającą jako święto „dzień wyzwolenia Moskwy spod polskiego jarzma”. Wiadomo, że Polacy władali Moskwą zaledwie przez dwa lata (1610-1612), ale nasza wiedza o tamtych wydarzeniach jest niekompletna. Uczestnik wojny moskiewskiej i pamiętnikarz, Samuel Maskiewicz, pisał, że „nasi tak sobie bezpiecznie [butnie] poczynali, że co się komu podobało i u największego bojarzyna, żona albo córka, brali je gwałtem”. Poseł rosyjski, Teodor Szeremietiew, oskarżał: „Rozwięzły żołnierz wasz nie znał miary w obelgach i zbytkach: zabrawszy wszystko, co tylko dom zawierał, złota, srebra, drogich zapasów mękami wymuszał”. Źródła są albo subiektywne, albo niekompletne, albo wręcz tendencyjne. Autor w sposób obiektywny, ciekawie i z ogromną erudycją stara się przybliżyć czytelnikowi mniej i bardziej zapomniane karty z naszej przeszłości.