Jerzy M. Łapo – Pruskie baby kamienne

Pruskie baby kamienne od dawna rozpalały wyobraźnią nie tylko naukowców. Te antropomorficzne rzeźby kamienne, przedstawiające groźnych mężczyzn, odgrywały bardzo ważną, choć do dziś niewyjaśnioną, rolę w systemie kulturowo-religijnym wczesnośredniowiecznych Prusów. Gdy pojawili się Krzyżacy, doskonale zdawali sobie sprawę z ciągle żywych przeżytków pogaństwa, także tych materialnych – wręcz kuriozalny jest zapis z 1401 r. o babie z Gałdowa-Jędrychowa, którą nazwano świętym kamieniem! Z biegiem wieków zapomniano o prawdziwym przeznaczeniu tajemniczych posągów, w których lud coraz częściej widział tylko skamieniałe postaci ludzi, ofiary przekleństw.
4 i 5 października 2007 r. w Węgorzewie zorganizowano konferencję naukową „Pruskie baby kamienne. Fenomen kulturowy czy europejska codzienność?”. Konferencję zorganizowano przy współudziale Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie, Towarzystwa Ratowania Dziedzictwa Kulturowego Kresów Dawnych i Obecnych „Ojcowizna” w Węgorzewie i Stowarzyszenia Miłośników Historii i Kultury Prusów „Pruthenia” w Olsztynie. Jej organizacja została też wsparta przez pana Krzysztofa Czaplickiego z Węgorzewa oraz państwa Annę i Leszka Rogińskich z Kału.
Owocem tego spotkania jest niniejszy tom, zawierający m.in. artykuły, których autorzy podejmują próby wyjaśnienia niektórych zagadnień związanych z pruskimi babami kamiennymi. Nie wyczerpuje to jednak podjętego tematu, raczej w pewnym stopniu porządkuje dotychczasowy stan wiedzy. Jak przekonuje ostatnio dokonane odkrycie nieznanej baby w obrębie wczesnośredniowiecznego założenia osadniczo-kultowego w Poganowie, nadal możemy się spodziewać kolejnych znalezisk i zatem nowych studiów związanych z tymi posągami. Czy były one fenomenem kulturowym czy też europejską codziennością? Jak się wydaje, były materialną emanacją regionalnej kultury i religii, która w wielu wariantach pojawiała się na przestrzeni dziejów w różnych zakątkach Europy i Azji.   źródło opisu: http://www.obn.olsztyn.pl/index1.php?id=wydawnictwa/index1&s=152 źródło okładki: http://www.obn.olsztyn.pl/index1.php?id=wydawnictwa/index1&s=152