Jerzy Rostkowski – Świat Muszkieterów. Zapomnij albo zgiń

Muszkieterzy byli polską (a nie brytyjską!) organizacją wywiadowczą działającą podczas drugiej wojny światowej, złożoną w członków elit społecznych i wojskowych. Bardzo głęboko zakonspirowana, licząca zaledwie kilkaset osób, z wielkim powodzeniem prowadziła działalność wywiadowczą przeciwko Niemcom nie tylko na terenie okupowanej Polski, lecz również w większości krajów Europy zajętych przez wojska hitlerowskie, a także na obszarach zajętych przez ZSRR po 17 września 1939 r., oraz na rdzennych terenach Rzeszy. Członkowie Muszkieterów śledzili ruchy wojsk niemieckich, jak również przekazywali informacje o sytuacji na liniach komunikacyjnych, o tajnych gałęziach przemysłu zbrojeniowego, o wynalazkach mających służyć wojnie i o skali hitlerowskiego ludobójstwa. Muszkieterzy jako pierwsi przekazali na Zachód szersze informacje dotyczące tragedii więźniów nazistowskich obozów koncentracyjnych. Prowadzili również doskonałą działalność kontrwywiadowczą wspierając cały Ruch Oporu. Ich organizacja uznawana była przez Anglików za jedną z najlepszych i najskuteczniejszych w Europie. Analityczne meldunki Muszkieterów bardzo długo stanowiły znaczącą podstawę akcji alianckich, jak na przykład bombardowania portów i stoczni na północy Francji, czy akcji przeciwko niemieckiej produkcji zbrojeniowej.
Książka stanowi pierwszą szczegółową i wszechstronną syntezę struktury organizacji, systemu jej dowodzenia, metod działania oraz przeprowadzanych operacji wywiadowczych, opartą na niepublikowanych dotychczas dokumentach oraz odnalezionych przez autora wspomnieniach. Jest to pierwsza całościowa i wszechstronną monografia Muszkieterów. Dotychczasowa literatura przedmiotu zawierała jedynie nieliczne publikacje oparte na fragmentarycznych i jednostronnych archiwach emigracyjnych (siłą rzeczy zawierających wyłącznie dokumenty wytworzone przez zwalczającą Muszkieterów Armię Krajową) oraz dość liczne lecz podobnie ułomne fragmenty dzieł, poświęconych działalności polskiego wywiadu. Dokładnie została omówiona postać szefa Muszkieterów, inżyniera Stefana Witkowskiego, autora wielu patentów bezpodstawnie pomawianego o oszukańcze machinacje dotyczące jego wynalazków i czerpanie z nich nieuprawnionych korzyści. W dotychczasowych opracowaniach pomijano jego pełną chwały drogę bojową we wrześniu 1939 roku, którą szczegółowo opisał autor, oraz pomoc, jakiej udzielał Witkowski i stworzona przez niego organizacja wielu oficerom polskim uciekającym z obozów jenieckich i ukrywającym się przed Niemcami. Jak wiele znaczyły te działania dla tworzenia Polskiego Państwa Podziemnego najlepiej świadczyć może pomoc organizacji udzielona Tadeuszowi Komorowskiemu, późniejszemu dowódcy Armii Krajowej.

O autorze:
Jerzy Rostkowski: Od wielu lat zajmuję się tajemnicami drugiej wojny światowej, a powszechnie nazywa się mnie „popularyzatorem historii”. Niektórzy dodają do tego przymiotnik „wybitny” (sierpniowy numer „Historia Do Rzeczy”). Ja uważam, że najzwyczajniej „robię swoje” – odnajduję niepublikowane tajemnice i je opisuję.
Dotychczas drukiem ukazały się książki:
„Zamek Książ – zapomniana tajemnica”, „Radomierzyce – Archiwa pachnące śmiercią”, „Lampy śmierci – wojenne tajemnice Zgorzelca”, „Znikające miasta – Gross Born – Borne Sulinowo, Westfalenhof – Kłomino”, „Rozkaz – zapomnieć” oraz „Podziemia III Rzeszy – Tajemnice Książa, Wałbrzycha i Sczawna Zdroju”. Ta ostatnia książka przyniosła mi dość prestiżową nagrodę magazynu literackiego „Książki”.
Napisałem również wiele artykułów o tematyce historycznej do miesięczników „Polonia” (Chicago), „Uważam Rze Historia” i „Historia Do Rzeczy”.

RECENZJA
Jedna z wielu…
Opinia Tadeusza A. Kisielewskiego o książce „Świat Muszkieterów – Zapomnij albo zgiń”
Tadeusz A. Kisielewski jest absolwentem Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1979 pracował w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W 1985 obronił w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania pracę doktorską na temat monokulturowej gospodarki naftowej Libii. Pracował w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego główne zainteresowania badawcze to geopolityka i geostrategia. W kwietniu 2008 postawił hipotezę, że NKWD filmowało zbrodnię katyńską. W swojej pracy zajmuje się między innymi katastrofą lotniczą samolotu Liberator 4 lipca 1943 w Gibraltarze.

O książce „Świat Muszkieterów – Zapomnij albo zgiń” napisał tak:
„Literatura poświęcona organizacji wywiadowczej Muszkieterzy jest niezwykle skąpa. Liczy jedną niewielką monografię, zresztą o niskim poziomie warsztatowym, wydaną prawie 30 lat temu w Kanadzie, pojedyncze rozdziały kilku innych książek historycznych, kilkanaście artykułów, częściowo również jedną pozycję wspomnieniową. Wszystkie te publikacje są oparte na źródłach wytworzonych przez Komendę Główną Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej i jej komórki organizacyjne oraz przez Oddział II Sztabu Naczelnego Wodza. Wynika z nich, że Muszkieterzy – organizacja składająca się w dużej mierze z członków polskich elit społecznych – byli w gruncie rzeczy wywiadem brytyjskim, a przy tym w niejasny i niedopuszczalny sposób wchodzili w kontakty z niemiecką Abwehrą i wywiadami sowieckimi. Ich założyciel i dowódca inżynier Stefan Witkowski, powodowany w najlepszym razie ambicją, a być może o wiele bardziej niebezpiecznymi motywami, odmawiał podporządkowania się scentralizowanemu dowództwu walki podziemnej, co przynosiło tej walce szkody i narażało na niebezpieczeństwo jej uczestników. W rezultacie AK wydało na niego wyrok śmierci, który został wykonany.
Jerzy Rostkowski sięgnął po nowe źródła i w ich świetle dokonał reinterpretacji źródeł już znanych. Z jego pracy wyłania się zupełnie nowy obraz Muszkieterów.
Przede wszystkim udało mu się ustalić, kiedy i w jakich okolicznościach organizacja ta powstała. Ukazał również na unikatowej bazie źródłowej przedwojenne losy inż. Witkowskiego i jego działalność na rzecz polskiego wywiadu, która doprowadziła go do stworzenia w warunkach wojny własnej organizacji wywiadowczej.
Jednak najważniejsze partie książki Rostkowskiego są poświęcone sprawom budzącym dotąd największe niejasności i kontrowersje. Należą do nich: kwestia podległości Muszkieterów, celu i charakteru ich kontaktów z Abwehrą i wywiadami sowieckimi, oraz kwestia wyroku wydanego i wykonanego na Witkowskim.
Historycy zajmują się badaniem i interpretowaniem literalnej treści dokumentów. Jerzy Rostkowski nie jest historykiem lecz jednym z najwybitniejszych polskich eksploratorów. Być może właśnie wieloletnia praktyka poszukiwania i znajdowania sensu nie wyrażonego explicite w dokumentach pozwoliła mu stwierdzić, że przyczyną konfliktu między Muszkieterami a KG ZWZ/AK były motywy nie mające wiele wspólnego z troską o efektywną walkę z okupantami, lecz bardzo przyziemne – rywalizacja o wpływy w Sztabie Naczelnego Wodza i o związane z tym pieniądze. Warunkiem prowadzenia owocnej działalności wywiadowczej jest bowiem dysponowanie dobrymi agentami i dużymi pieniędzmi. Najlepszych agentów mieli Muszkieterzy, co Rostkowski udowadnia nie tylko opisem ich akcji i ogólnie niezwykle wartościowej pracy, ale także statystycznie – mieli minimalną liczbę wpadek.
Witkowski, choć początkowo nie odżegnywał się od tego, sprzeciwiał się pełnemu podporządkowaniu się KG AK, ponieważ dostrzegł, że ZWZ/AK jest w coraz większym stopniu penetrowana przez obce wywiady, oraz że na poziomie Komendy Głównej coraz większą rolę odgrywają osobiste ambicje i walka o wpływy, ze szkodą dla efektywności działania, a nawet bezpieczeństwa organizacji i jej członków. Doszło do tego, że Witkowski – w imię walki ze wspólnym wrogiem – przekazywał informacje bezpośrednio Brytyjczykom, z pominięciem jakichkolwiek ogniw polskich. W ten sposób zabezpieczał się przed zdradą, a jednocześnie miał pewność, że jego informacje zostaną z pożytkiem wykorzystane, a nie ugrzęzną w biurkach jego osobistych przeciwników. To było przyczyną powstania wersji, że Muszkieterzy byli organizacją brytyjską i nie wnieśli wkładu w walkę Polaków.
Kontakty Muszkieterów z Niemcami i Sowietami nie wykraczały poza przyjęte w środowisku wywiadowczym gry, a ich celem było zdobywanie informacji i w ostatniej fazie nawet dezinformowanie ich tak, aby obie strony poczyniły sobie wzajemnie szkody.
Wreszcie sprawa śmierci Stefana Witkowskiego. Prawie nic w dotychczasowej wersji nie było zgodne z prawdą, z wyjątkiem tego, że został on zamordowany przez żołnierzy AK.   źródło opisu: http://www.pantadeusz.eu źródło okładki: http://www.pantadeusz.eu