Jerzy Strzelczyk – Słowianie połabscy

Pokonani nie mają racji… Słowianie połabscy, najdalej na zachód wysunięty odłam Słowiańszczyzny Zachodniej, wcześniej od innych skazany na konfrontację z potężnymi sąsiadami, najdłużej wytrwał w archaicznych strukturach plemiennych i rodzimych wierzeniach pogańskich, aż do XII wieku zachowując też własne oblicze polityczne. Obiektywnie stanowili zaporę dla ekspansji niemieckiej. Ostatecznie pokonani, przyczynili się do ukształtowania średniowiecznego narodu niemieckiego. Pamięć o nich wszakże zanika tak w Niemczech, jak i w Polsce.
Mało kto dziś pamięta o Słowianach połabskich, mimo iż wiele nazw geograficznych (Drezno, Lipsk, Rostok) do dziś jakże wymownie świadczy o ich istnieniu. Pozostały liczne, choć jakże fragmentaryczne wzmianki o Słowianach, ich władcach, zwycięstwach, porażkach i trwaniu, wreszcie o stopniowym zaniku poczucia słowiańskiej odrębności, w kronikach, rocznikach, dokumentach, nekrologach klasztornych, urbarzach i innych pisanych źródłach średniowiecza. Pozostały ukryte liczne ślady kultury materialnej, społecznej i duchowej (posążki bóstw). Tylko wprawne oko historyka, szukającego i kojarzącego różnorodne świadectwa przeszłości i niedającego się ponieść zbędnym emocjom, może pokusić się o próbę odtworzenia świata słowiańskiego, któremu nie dane było wejść na równych prawach do średniowiecznej Europy.

Jerzy Strzelczyk – ur. 1941, profesor w Instytucie Historii UAM. 1989-1991 prorektor UAM, 1991-1996 dyrektor Instytutu Historii. 1995 członek-korespondent Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.
Wybitny polski naukowiec, historyk-mediewista, specjalizujący się w początkach państwa polskiego oraz państw barbarzyńskich na ziemiach dawnego Imperium Romanum.   źródło opisu: Wydawnictwo Poznańskie źródło okładki: Wydawnictwo Poznańskie