John Polkinghorne – Poza nauką. Kontekst kulturowy współczesnej nauki

Cztery pierwsze rozdziały dotyczą metodologii i socjologii nauki. Najpierw autor charakteryzuje naukową metodę poznawania świata. Wysoko ocenia jej dążenie do prawdy poprzez weryfikację obserwowanych zjawisk, a w efekcie – jej adekwatność w opisie rzeczywistości, ale umiejscawia ją w szerszym kontekście indywidualnego, ludzkiego poglądu na świat. Nauka nie może mieć monopolu w opisie świata, nie może wyradzać się w scjentyzm (to przypadek Dawkinsa). Do tego potrzebna jest m.in. społeczność uczonych: aby posuwać wiedzę do przodu w szlachetnej rywalizacji wielkich umysłów, ale także sprawować kontrolę nad jej wyrodnieniem i strzec przed zapędzaniem się w ślepe uliczki.

Dalsza część książki to próba pogodzenia nauki z wiarą. W opisie ludzkiego umysłu Polkinghorne kładzie nacisk na jego niepowtarzalność prowadzącą do subiektywizmu w oglądzie świata, a także szuka miejsca dla duszy. Zastanawia się nad cudem świadomości, ale widzi też jej ograniczenia. Musimy wykazać dość realizmu, a przy tym dość pokory, by przyznać, że większość tego, co niezbędne, by osiągnąć ostateczne zrozumienie, jest aktualnie poza naszym zasięgiem – pisze.