Józef Ignacy Kraszewski – Historia kołka w płocie

Powieść ta napisaną była w chwili, gdyśmy się wszyscy gorąco zajmowali sprawą włościańską i dzielili na obozy: tych, co jej rozwiązania dobrą wolą i dobrym sercem pragnęli, i tych, którzy się opierali niezbędnej reformie, przekładając, by nam była narzuconą, niż żeby dokonać się miała ofiarą chętną i serdeczną. Najdzikszych rozumowań nasłuchać się było można, ale zarazem — przyznać należy — były pojęcia zdrowe i serca gorące. Nigdzie może w ostatku chętniej nie poświęcono mienia dla zasady i idei. Wszelkimi sposoby starając się rozwiązanie tej kwestii uczynić dobrowolnym i chętnym, autor napisał wówczas Mateusza Żytomirskiego Stare dzieje i wydał w r. 1859 nakreśloną historię „Kołka w płocie”. Jest ona pamiątką tej ciekawej chwili walki, w której raz w czasie wyborów szlacheckich trzeba było we trzech stawać przeciwko trzystu. Ktoś to kiedyś zapewne zapamięta i opisze.

Zdaje mi się, że Kołek w płocie choćby dla roli, jaką w tej sprawie odegrał, zasługuje, by go zachowano na pamiątkę.   źródło opisu: Autor źródło okładki: zdjęcie autorskie