Językoznawstwo

Karol Zieliński – "Iliada" i jej tradycja epicka. Studium z zakresu greckiej tradycji oralnej

„Autor postanowił zweryfikować tradycyjny wizerunek epiki cyklicznej, ustalić, czy i w jakim stopniu Iliada odbiega od tradycji, zbadać jej, kwestionowaną przez niektórych badaczy, oralność, a co najważniejsze, w centrum badań postawił nie epicką formułę językową, jak to się czyni powszechnie, lecz schemat fabularny. Wynikiem badań ma być ustalenie, w jakim stopniu Iliada, przy wszystkich opisanych różnicach, stanowi jednak ogniwo tradycji oralnej. Zgodnie z długą już tradycją badawczą wszystkie obserwacje są konfrontowane z badaniami nad cyklami w innych kulturach, głównie południowosłowiańskimi, ale także sanskryckimi czy skandynawskimi”.

SPIS TREŚCI
Wstęp
1. Zarys historii badań
Neoanaliza
Teoria oralna
Neoanaliza i teoria oralna
Formuła
Znaczenie kontekstualne formuły
Formularność języka Homera
Datowanie formuł
Sceny typowe
Poezja cykliczna
2. Uwagi techniczne
Rozdział I. Cykl i pieśń
1. Fenomen cyklu: ustalanie ciągu fabularnego i rol bohaterów
2. Związek cyklu pieśni z cyklem czasu
Cykl epicki
Termin κύκλος
Cykliczna przestrzeń
Czas cyklu
Cykle Iliady
Przypuszczalny pierwotny kształt akcji
3. Jak powstaje cykl. Epizod w perspektywie całości. Ustalenie treści poematów
cyklicznych
Jakim zestawem pieśni był cykl — w jaki sposób tworzą całość
Jak wygląda struktura pieśni epickiej
4. Pierwsza pieśń Demodoka a inwokacja do Iliady i Odysei
5. Różnice między Homerem a Cyklem
6. Miejsce Iliady w fabule cyklu. Zagadnienie: czy Iliada jest niezbędnym elementem
ciągłości fabuły
Kwestia adekwatności tytułu Iliady
Związki Iliady z Odyseją
Rozdział II. Pieśń i tradycja. Schemat opowieści epickiej
1. Schematy fabuły eposu greckiego na tle pieśni południowych Słowian
2. Podobieństwa zdarzeń cyklicznych jako ślad tradycyjnych schematów
Kombinacje scen typowych
Przybycie sprzymierzeńców
Zabicie wodza sprzymierzeńców a zabicie syna Priama
Wycofanie Achillesa z walki/ przepowiednia jego śmierci
Rzeczy niezbędne do zdobycia Troi
Specyfika schematów Cyklu Trojańskiego
Achilles i Odys
Klątwa i przepowiednia w relacji z psogos
Memnon
3. Sięganie w głąb tradycji
Zbrojenie się bohatera
Kłótnia lwa i dzika
Gwarancja sławy
4. Wykorzystywanie schematów w Cyklu Trojańskim
Potencjalność wykorzystywania schematu
Powtarzanie schematu
Rozdział III. Fantastyka Cyklu i racjonalność Homera
1. Fantastyka i magia
Problem obecności fantastyki i magii w Cyklu i w dziełach Homera
Podskórność magii w Iliadzie
Przedmioty magiczne w innych cyklach
Przedmioty magiczne w Iliadzie
Magia a racjonalizm Homera
Postaci fantastyczne skrywane w Iliadzie
Chejron i Memnon
Historyczność Etiopów
Historyczność Troi i Wojny Trojańskiej
Kwestia dominującej roli Teb w świecie mykeńskim
Sytuacja atakowanej Troi
Kwestia fantastyki i baśniowości obrazu epickiego
Dwoistość państwa trojańskiego
2. Związki między Cyklami
Podobieństwa między cyklami w literaturze przedmiotu
Kształtowanie nowych cyklów
„Podwojenie” Cyklu Trojańskiego
Kreowanie cyklu
Rozdział IV. Aluzje w relacjach pieśniarz–publiczność
1. Kryteria odbioru oralnego
Aluzyjność tekstu
Oddziaływanie na słuchaczy
Pieśniarz
Publiczność
2. Inwencja czy aluzja
3. Groza i ulga
4. Ironia
5. Formuła a oddziaływanie na słuchaczy
6. Podwójna funkcja powtórzeń
7. Meleager — wrażliwość na szczegół
8. Konkluzje
Rozdział V. Paralelność scen Cyklu i Iliady
1. Stosunek pieśni do tradycji
2. Funkcjonalność aluzji
3. Sceny paralelne Iliady i Aithiopidy
4. Diomedes — alter ego Achillesa
5. Czas ratowania Nestora
6. Sekwencje scen
7. Modalność i tradycyjność
Rozdział VI. Relacja między ethopoiią a systemem aluzji zewnętrznych u Homera
1. Powód sporu
2. Oszustwo Achillesa
3. Zasady odbioru oralnego
4. Spor Achillesa z Agamemnonem
5. Charakter Achillesa
Egoizm a troska o los grupy
Zachłanność i skromność potrzeb
Okrucieństwo i litość
6. Achilles jako heros
Zakończenie
Bibliografia
Summary
Indeks badaczy
Indeks postaci
Indeks źródeł
Indeks kluczowych słów i tematów   źródło opisu: http://www.wuwr.com.pl/products/1681.html?status=nowosc źródło okładki: http://www.wuwr.com.pl/products/1681.html?status=nowosc

Wydawnictwo:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
data wydania:
2014 (data przybliżona)

ISBN:
9788322933572

liczba stron:
560

słowa kluczowe:
literatura starożytnej Grecji , Homer

kategoria:
językoznawstwo, nauka o literaturze

język:
polski