Łukasz Chrzanowski – Artyleria austro-węgierska w latach 1860-1890

„Proces ewolucyjny uzbrojenia artylerii austro-węgierskiej przechodził w latach 1860-1890 przez te same fazy rozwojowe, co w innych wysoko rozwiniętych państwach europejskich. Prowadzi on od dział gładkolufowych, ładowanych od wylotu lufy, poprzez próby przyswojenia zagranicznych konstrukcji dział o lufach odprzodowych, ale już gwintowanych (system La Hitte), opracowanie i wyposażenie sił zbrojnych w system takich dział rodzimej konstrukcji (system Lenka), aż po sukcesywne wprowadzenie kolejnych generacji dział odtylcowych, początkowo miotających pociski z płaszczem ołowianym, zaś od 1875 r. również tych zaopatrzonych w miedziane pierścienie wiodące. W latach 80. XIX wieku pojawiają się już nowoczesne działa z gwintem postępowym. Jest to przykład ewolucji wręcz modelowy, pozbawiony „brakujących ogniw”, charakterystycznych np. dla Prus, gdzie przejście z artylerii gładkolufowej do dział odtylcowych dokonało się w sposób bardziej gwałtowny.”   źródło opisu: www.odk.pl źródło okładki: skan autorski