Marek Chrzanowski – Leszek Biały. Książę krakowski i sandomierski Princeps Poloniae (ok. 1184-23/24 listopada 1227)

Leszek Biały (ok. 1186–1227), książę krakowski i sandomierski, syn Kazimierza II Sprawiedliwego i Heleny, księżniczki morawskiej. Po śmierci ojca w 1194 r., rządy w Krakowie w imieniu małoletniego Leszka objęła jego matka, Helena, współrządząc z możnymi. W 1198 r., stryj Leszka, Mieszko III Stary, po porozumieniu z regentami uzyskał tron krakowski. Po jego śmierci i wypędzeniu syna Mieszka III, Władysława Laskonogiego, Leszek Biały objął tron krakowski. W 1205 r. wraz z młodszym bratem, Konradem Mazowieckim, rozgromił w bitwie pod Zawichostem wojska księcia halicko-włodzimierskiego Romana. Od tego czasu, rywalizując z Węgrami, Leszek próbował bezskutecznie opanować Ruś Halicką. Zabiegając o umocnienie swej władzy, Leszek uzyskał aprobatę papieża Innocentego III, który w 1207 r. wydał bullę potwierdzającą rządy księcia. Choć ten sam papież w 1210 r. wydał bullę, przywracającą seniorat w Polsce, korzystną dla rywalizującego z Leszkiem o tron, Mieszka Plątonogiego, to rządy tego ostatniego w Krakowie trwały krótko gdyż wkrótce umarł i na tron krakowski powrócił Leszek Biały. Dzięki przywilejom nadanym Kościołowi w Borzykowej (1210) i Wolburzu (1215), Leszek cieszył się poparciem polskiego duchowieństwa. Ok. 1218 r. zawarł sojusz z księciem wrocławskim Henrykiem I Brodatym i księciem wielkopolskim Władysławem Laskonogim, czym umocnił swoją pozycję i autorytet. W roku 1222 i 1223 wraz z innymi polskimi książętami podejmował wyprawy krzyżowe przeciw pogańskim Prusom.W czasie swoich rządów Leszek zabiegał o rozwój gospodarczy swych ziem, rozwijał górnictwo, popierał osadnictwo, dążył do rozwoju grodów. Leszek Biały został zdradziecko zamordowany podczas zjazdu w Gąsawie w 1227 r., za sprawą Świętopełka pomorskiego, dążącego do zrzucenia zależności Pomorza Gdańskiego od Polski.   źródło opisu: Avalon źródło okładki: Avalon