Pierre Hadot – Czym jest filozofia starożytna?

Książka Czym jest filozofia starożytna prezentuje jej nową wizję, która tym się przede wszystkim charakteryzuje, że nie jest doksograficzna, lecz metafilozoficzna. Pierre Hadot interesuje się nie poglądami filozofów starożytnych w takich czy innych rzeczowych kwestiach -nie one w każdym razie są tu na pierwszym planie- lecz tym, jak filozofowie rozumieli samych siebie i swoją rolę. Nie przedstawia więc filozofii starożytnej jako zbioru czy ciągu przedmiotowych pytań materialnych stawianych przez filozofów obiektywnej rzeczywistości i poszukiwanych przez nich na te pytania odpowiedzi, lecz próbuje wyjaśnić, czym filozofia starożytna była jako swoisty fenomen życia i kultury duchowej Greków. I wyjaśnia, że była nie tylko i nie tyle zbiorem poglądów i doktryn, ale także i przede wszystkim tym, co oprócz owych poglądów i doktryn charakteryzowało samych ich twórców i głosicieli, a co stanowiło, rzec można, rdzeń osobowości filozoficznej i etosu filozofa. Stwierdza, że na pojęcie filozofii starożytnej składa się pospołu szczególny sposób życia filozofa i prowadzony przez niego dyskurs, a także, że 6w sposób życia był nie tylko nieodzownym dopełnieniem dyskursu, ale też warunkował jego treść i jego kierunek. Taki jest najbardziej sumaryczny, najbardziej ogólny sens tej nowej i niezwykłej wizji.

Juliusz Domański