praca zbiorowa – Kulturowe konteksty baśni. T. 1, Rozigrana córa mitu

Niniejsza książka prezentuje prace naukowe poświęcone sztuce dla dzieci i młodzieży. Są tu omówione zagadnienia związane ze współczesna sztuka młodego pokolenia, formami artystycznymi, kierunkami rozwoju, metodami animacji w środowisku dzieci i młodzieży.

Jedynie w baśniach czarodziejska kula – ten pierwszy prototyp radia, telewizora, magnetofonu i kamery- mówiła niektórym z nas, co się dzieje w innych częściach świata, zaś pierwszy pocałunek nie był zapowiedzią grzechu, lecz przepoczwarzenia się obrzydliwej żaby w piękną księżniczkę lub przystojnego księcia. Baśń zapowiada, wspomina i podsumowuje. Najpewniej każda epoka żyje takimi baśniami, na jakie zasługuje. Z jednej strony, w historii człowieka baśń miała swoje lepsze i gorsze dni; z drugiej – takie same strony ma w historii baśni sam człowiek. Trudno w każdym razie wyobrazić sobie naszą historię, która działaby się obok jakichkolwiek baśni. Nic, więc dziwnego, że tym razem właśnie baśń ma być głównym motywem spotkania artystów, ludzi pióra i naukowców na XV Biennale Sztuki dla Dziecka.
Chcemy poszukać baśni we współczesnym świecie, zapytać o ich artystyczną i moralną kondycję, sposób istnienia i recepcję. Znajdziemy we współczesności najpewniej wiele baśni – zarówno te wiekowe, z długimi już brodami, jak i te, które urodziły się wczoraj lub, co najwyżej przedwczoraj. Stare baśnie muszą nauczyć się żyć z baśniami nowymi; baśnie nowe muszą zaś pogodzić się z tym, że zawsze przychodzą na świat wypełniony już jakimiś starszymi od nich baśniami.
Wciągu ostatnich lat wiele się wydarzyło. Intelektualiści lubią mówić o końcu lub zmierzchu – historii, państwa, człowieka, religii, wartości. Nie umiemy patrzeć na świat inaczej, jak przez media. Jedni postrzegają w nich lunetę, która wszystko przybliża; drudzy rozpoznają w nich lunetę odwróconą, która wszystko oddala. Podobnie bywało z baśnią – czasami do życia przybliżała, czasami od niego oddalała: wydawać by się nawet mogło, że jako co nieco archaiczna nie pasuje już do dzisiejszego, rozpędzonego świata. W baśni przecież nawet promień światła potrafi spóźnić się na własne śniadanie.
Mają swoje baśnie dorośli, mają je i dzieci. Być może zresztą są to wciąż te same baśnie, tyle, że za każdym razem inaczej widziane, słyszane i myślane. Kochamy baśnie i zarazem z innymi baśniami zdradzamy je. Jak widać, baśń wciąż daje do myślenia.
Prof. Roman Kubicki

pod red. Grzegorza Leszczyńskiego   źródło opisu: Centrum Sztuki Dziecka 2005 źródło okładki: Centrum Sztuki Dziecka 2005