Prosper-Olivier Lissagaray – Historia Komuny Paryskiej 1871

Na rok 1951 przypada osiemdziesiąta rocznica Komuny Paryskiej. To osiemdziesiąt lat temu proletariat, stanowiący dotychczas w wojnach społecznych jedynie, jak pisze Stalin, siłę roboczą rewolucji burżuazyjnych – oszukiwany, rozbrajany po osiągnięciu przez burżuazję swych celów, masakrowany, jeśli ośmielił się nadto czegoś jeszcze dla siebie żądać – wystąpił w osobach robotników paryskich jako jej świadomy przeciwnik i rywal do walki o hegemonię nad podstawowymi, pracującymi masami narodu, do walki o rolę przewodnika w społeczeństwie – o własne państwo, o własną władze – dyktaturę proletariatu – o zapoczątkowanie przebudowy świata na proletariacki, socjalistyczny ład.