Regina Adamska-Matusiak – Klasycyzująca poetyka Milana Rúfusa

Kim jest Rúfus Można było by tu ułożyć długą listę określeń. Wszystkie będą prawdziwe i równocześnie banal­ne. Rúfus jest poetą, eseistą, estetykiem, teoretykiem literatury, znakomitym interpretatorem własnej i cudzej twórczości. Można jeszcze dodać, iż jest niewątpliwie jednym z najwy­bitniejszych twórców literatury drugiej połowy XX wieku. Nie zbliżymy się jednak w ten sposób ani o krok do określenia istoty samego zjawiska.

Rúfus należy do grupy autorów słowackich chętnie tłumaczonych na inne języki. Jego utwory przekładane były nie tylko przy okazji wydawania różnych antologii literatury sło­wackiej, lecz także osobno jako dzieła znaczące w dorobku literatury współczesnej. Dotyczy to zarówno jego twórczości poetyckiej jaki teoretycznoliterackiej. Szczególną popular­nością cieszy się ona we Włoszech, Niemczech, we Francji i Hiszpanii. Sam fakt licznych przekładów nie określa jednak rangi zjawiska.

Trudno byłoby powiedzieć, że Rufus należy do grupy pisarzy popularnych w takim znaczeniu, jakie łączymy z po­jęciem literatury łatwej, adresowanej do masowego czytelni­ka. Sfera problemów filozoficznych, moralnych, estetycznych, którymi się zajmuje, z natury rzeczy wymaga czytelnika przygotowanego. Jego pisarstwo jest licznymi więzami połączone ze wszystkim, co się znaczącego zdarzyło w sztuce XX wieku. Nie wszystkie z tych związków są do końca jasne, w pełni skomentowane, zwłaszcza przez słowacką krytykę literacką. Rúfus rozwija w literaturze słowackiej tę linię jej trady­cji, która szuka porozumienia z czytelnikami nie na drodze utożsamień emocjonalnych, lecz dialogu intelektualnego. W swych utworach głosi potrzebę stworzenia społeczności opartej o trzy ideały: Dobro, Piękno i Prawdę. Zwłaszcza, że współ­czesność odeszła od nich – Dobro zamieniła w obojętność, Piękno w seks. Prawdę w interes.

Sformułowana w niniejszej publikacji garść spostrze­żeń i uwag nie wyczerpuje problematyki. Głównym jej zada­niem było przede wszystkim zwrócenie uwagi na zjawisko, którego nie dostrzega krytyka słowacka; przedstawienie twór­czości Milana Rúfusa w kontekście literatury europejskiej mię­dzy innymi poprzez: zestawienie jego poetyckiej koncepcji z koncepcją Eliota, jego archetypiczne widzenie rzeczywistości z koncepcją Junga. Poezja ta stanowi zjawisko znaczące w dziejach liryki słowackiej, zarówno z racji widocznych związ­ków z tradycją kultury narodowej, jak i z powodu wyraźne­go jej uniwersalizmu, ale przede wszystkim reprezentuje nurt poezji klasycystycznej zyskujący w Europie obecnie coraz większe znaczenie.   źródło opisu: Towarzystwo Słowaków w Polsce źródło okładki: http://www.poczytaj.pl/70813