Sozerko Artaganowicz Małsagow – Wyspy Piekielne. Sowieckie wiezienie na Dalekiej Północy.

Książka wydana w 1926 roku w Londynie opisuje pobyt Małsagowa w Sowieckich łagrach zakończony brawurową ucieczką z Wysp Sołowieckich. Jest to bardzo „grzeczny, spokojny i kulturalny” wstęp do zapoznania się z opisami łagru Szałamowa czy Sołżenicyna.

…Ja i czterech moich przyjaciół opuściliśmy Wyspy Sołowieckie (dalej w tekście zwane Sołówkami, pod którą to nazwą funkcjonują w świadomości społeczności) 18 maja 1925 roku i przekroczyliśmy granicę pomiędzy Rosją a Finlandią 15 czerwca. Jednakże dopiero
osiem dni później, dotarłszy do miejscowości Knusamo, ustaliliśmy ostatecznie, że znajdujemy się w Finlandii. Tak więc nasza podróż trwała 36 dni.

Jak przypuszczałem, poza granicami Związku Radzieckiego warunki życia zesłanych na Sołówki ofiar (lub ściślej – zesłanych na powolną śmierć) – reżim lagrowy, warunki pracy, wyżywienie i inne wewnętrzne i zewnętrzne warunki bytu codziennego – były zupełnie nieznane.

Można zrozumieć przyczyny tajemnicy, którą otoczono Sołówki. Sowieckie gazety, które zatajały przed czytelnikami okrutną prawdę, nie podejmowały na swych łamach tego tematu. Przed nami nie było ani jednego przypadku udanej ucieczki więźnia za granicę, w związku z czym nie było sposobu przekazania światu – za pomocą i pośrednictwem społeczeństwa europejskiego – prawdy o Sołówkach…