Teresa Friedelówna – Język staro-cerkiewno-słowiański

Autorzy pragną dać studentom filologii polskiej oraz innych filologii sło­wiańskich skrypt łatwo osiągalny i przystępnie napisany. Ułatwi on opanowanie gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, stanowiąc zarazem pomoc w samodzielnym uzupełnianiu wiadomości uzyskanych w czasie wykładów i konwersatoriów. Ze względu na rolę tego języka w historii i kulturze Słowian, zagadnienia czysto gramatyczne uzupełniamy o ważne – zwłaszcza dla studen­tów filologii słowiańskich – wiadomości z zakresu słowiańskiej historii i kultu­ry, dawnej i współczesnej.
Skrypt składa się z dwóch zasadniczych części – teoretycznej oraz prak­tycznej; całość zamykają słownik oraz aneks.
W części I podajemy pewną sumę informacji wstępnych, które mają una­ocznić pozycję języka staro-cerkiewno-słowiańskiego wśród innych języków słowiańskich oraz jego rolę i znaczenie w rozwoju cywilizacyjnym Słowian. Ko­nieczne jest przy tym zapoznanie się z faktami historycznymi, które przyczyniły się tak do powstania słowiańskiego alfabetu, jak i do zapisu najstarszych sło­wiańskich tekstów. Dalej dokonujemy przeglądu charakterystycznych staro-cerkiewno-słowiańskich zjawisk fonetycznych i fonologicznych, wprowadzając tam, gdzie jest to niezbędne, szersze słowiańskie tło porównawcze. Znaczną partię skryptu przeznaczamy na przedstawienie zagadnień staro-cerkiewno-słowiańskiej fleksji. Przegląd historycznej i gramatycznej problematyki zamykają krótkie uwagi o osobliwościach staro-cerkiewno-słowiańskiej składni.
Wszystkie te zagadnienia wiążemy genealogicznie z okresem wspólnoty prasłowiańskiej, omawiając właściwe dla tej epoki prawa fonologiczne oraz do­konujące się w związku z nimi procesy fonetyczne. Ich skutkiem jest etapowy rozpad jedności słowiańskiej na dialekty, z których jeden już w IX wieku został utrwalony w piśmie, stając się pierwszym, a więc najstarszym słowiańskim języ­kiem literackim. Tym samym nie tylko wprowadzamy i objaśniamy slawistyczną terminologię diachroniczną, ale przybliżamy także – zarówno w teorii, jak i w praktyce – zasady i metody rekonstrukcji odnoszące się przynamniej do se­ryjnych i najbardziej typowych faktów językowych.   źródło opisu: http://www.wydawnictwoumk.pl źródło okładki: http://www.wydawnictwoumk.pl