Thomas Hardy – Powrót na wrzosowisko

Jednym z bohaterów tej powieści, nie mniej znanej niż „Tessa D’Urberville”, uczynił Hardy osobliwą przyrodę Wessexu. Tytułowe wrzosowisko Egdon staje się ukrytą inspiracją powieściowych wydarzeń. To właśnie surowość rodzinnych stron budzi w bohaterach tęsknotę lub rozczarowanie, a także przyciąga ich lub odpycha.

Losy dwojga głównych postaci – Eustachii i Clyma – ilustrują sprzeczność, tak znamienną dla powieści Hardy’ego: przeciwieństwo między przywiązaniem do miejsca narodzin a ciekawością odmiany i tęsknotą za wielkim światem. Eustachię pociąga rojne wielkomiejskie życie; Clym zaś, znużony Paryżem, wraca do Egdonu, szukając wytchnienia i spokoju. To rozdarcie przesądzi też o ich losach. Przeżywamy tu zderzenie uczuć – małżeńskich, macierzyńskich, synowskich; uczuć jakże prawdziwych, a zarazem niespełnionych, zranionych, tragicznych.