Walerian Nekanda Trepka – Liber chamorum

Liber generationis plebeanorum (zw. też Liber Chamorum, dosłownie – Księga Chamów) – dzieło Waleriana Nekandy Trepki, pseudonim Sieciechowski (ok. 1585-1640), zachowane w rękopisie z 1626, stanowiące jeden z ciekawszych zabytków piśmiennictwa polskiego XVII wieku.
Pod pozorami literatury heraldycznej, w postaci księgi kryje się ostra krytyka polskich rodów szlacheckich z tamtej epoki, mająca na celu ośmieszenie fałszywej szlachty (samozwańców) i wykazanie jej różnorakich występków. Z uwagi na bieg historii dzieło Trepki okazało się jednak jednym z ważnych źródeł upamiętniających opisywane rody. Obrazuje stosunki dworskie, mowę potoczną (w tym wyzwiska i popularne wtedy kalambury), cechuje się żywą narracją i humorem.
Księga liczy ponad 800 stron. Zawiera przede wszystkim elementy prozy, miniaturowej noweli, opowiadania i zalążki powieści. Autor opisuje zarówno głośne skandale, o których mówiło się w całym kraju, jak i drobne niesnaski domowe.   źródło opisu: Ossolineum, 1995