Wanda Przybylska – Cząstka mego serca

Pamiętnik Wandy Przybylskiej należy do prawdziwych skarbów piśmiennictwa polskiego. Nie jest to literatura – jest to jeden z dokumentów, jakich wiele dostarczyła nam przerażająca epoka, przez jaką przeszedł nie tylko nasz kraj, ale i cały świat – epoka wojny. Ale jeżeli jeszcze możemy czytać ze względnym spokojem wspomnienia i zapiski dorosłych, świadomych życia, zdających sobie sprawę z celów swojej walki o zwycięstwo lepszych pierwiastków ludzkości nad zbrodnią i złem, to dzienniki młodzieży, dzieci, takie jak właśnie dzienniki Wandy Przybylskiej, przyprawiają nas o uczucie głębokiego oburzenia, głębokiej rewolty przeciw temu, co tak strasznie marnowało młode życie… Jarosław Iwaszkiewicz Człowiek, który napisał „Proszę, aby pamiętnik ten w razie mojej śmierci doręczyć Hani Dobrowolskiej…”, zdanie prawie beznamiętne, boleśnie proste, miał przed sobą niewiele ponad dwa miesiące życia. Za sobą człowiek ten miał dziewięć lat normalnego dzieciństwa i pięć lat wojny. Te lata, w których zgubił się sens współmierności, trzeba zsumować zwyczajnie, arytmetycznie, bo nie ma innego sposobu liczenie czasu istnienia ludzkiego. Więc razem 14 lat miała Wanda Przybylska, gdy przerwany został ten zawikłany rachunek utraconego dzieciństwa, przedwczesnej dojrzałości, doznań i przemyśleń nie na miarę młodości…