Wincenty Pol – Pieśń o ziemi naszej; Mohort. Rapsod rycerski z podania

Pol tworzy model chrześcijańskiego rycerza – patrioty. Opisuje też w formie poetyckiego pamiętnika różne regiony dawnej Polski, zaczynając od Litwy, a kończąc na zachodniej Galicji.
Mohort. Rapsod rycerski z podania – poemat powstał w latach 1840-52, wydany w 1855. Temat zaczerpnął poeta z opowieści swego przyjaciela, Ksawerego Krasickiego. W sześciu rapsodach, posługując się formą gawędy, Pol stworzył model chrześcijańskiego rycerza-patrioty, sytuując dzieje Mohorta na tle panoramy dziejów od czasów Jana III Sobieskiego. Wizja Pola ceniona przez współczesnych konserwatystów i demokratów, inspirowała też malarzy: J. Kossaka, P. Michałowskiego, J. Suchodolskiego.