Władysław Roman – Oficer do zleceń

Jest to opowieść o losach wojennych i powojennych oficera Armii Krajowej. Autor służył przed 1939 r. w 3 pułku artylerii lekkiej, którym dowodził płk dypl. Stanisław Tatar, późniejszy generał, szef Oddziału Operacyjnego Komendy Głównej AK i zastępca szefa sztabu Naczelnego Wodza. Po klęsce wrześniowej wraz ze swoim dowódcą przeszedł do konspiracji i był jego oficerem do zleceń, zapamiętał i zapisał jego interesujące wypowiedzi i poglądy, które stanowią dziś cenny materiał źródłowy.

W czasie Powstania Warszawskiego jako adiutant dowództwa dużej dzielnicy powstańczej Śródmieście-Południe stykał się z Komendą Główną AK i miał możność obserwacji działań ze stosunkowo wysokiego szczebla dowodzenia, które ciekawie zrelacjonował.

Po wyzwoleniu zgłosił się do Ludowego WP i służył w Biurze Historycznym, którego pierwszym szefem był generał Jerzy Kirchmayer. W latach 1949–1956 podzielił losy swoich przełożonych – został aresztowany i skazany za udział w sfingowanym przez władze bezpieczeństwa „spisku”, w tzw. procesie Tatara. Tło tego procesu oraz interesujące szczegóły mechanizmu śledztwa znajdzie czytelnik w końcowej części wspomnień.

„Oficer do zleceń” to autentyczny, lekko i barwnie przedstawiony obraz dwudziestu lat służby wojskowej, różnej w treści i formie, oddający wiernie atmosferę armii przedwrześniowej, warunki i klimat powszechnego dnia konspiracji, ciekawe opisy walk wrześniowych i powstańczych oraz powojenne losy ludzi ze środowiska Armii Krajowej, czyli ważny przyczynek do historii okresu tzw. błędów i wypaczeń.   źródło opisu: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989