Borislav Pekić – Pielgrzymka Arsenijego Njegovana

„Pielgrzymka Arsenijego Njegvana” jest jedną z cyklu książek Pekicia o rodzie Njegovanów, którego przedstawiciele odegrali niepoślenią rolę w kształtowaniu się mieszczaństwa serbskiego, w rozwoju państwowości i różnych dziedzin kultury.

Dzieje rodu od połowy XV w. do wybuchu II wojny światowej ukazuje ogromne „Złote runo”, o wojennych i powojennych losach jego przedstawicieli mówią „Pielgrzymka”, „Czerwoni i biali” oraz „Budowniczowie”.

Njegovanovie wywodzą się z plemienia Aromunów, przez Serbów zwanych Cincarami, niewielkiej obecnie grupy etnicznej, mającej jednak bogatą i różnorodną tradycję, znanej także ze zdolności handlowych i dużej przedsiebiorczości; sporo tych cech przetrwało w potomkach rodu. Jeden z nich, Arsenije, traktujący w osobliwy sposób posiadanie kamienic, podczas wojny postanowił zamnąć się w domu, a po jej zakończeniu decyzji nie zmienił. Kiedy powodowany niepokojem o los jednej z nieruchomości opuszcza schronienie w 1968 r., jego zderzenie z rzeczywistością ma przebieg dramatyczny i symboliczną wymowę.

Światu, ktory odrzucił i którego nie zrozumiał, jest obcy i niepotrzebny.