Jan Swianiewicz – Możliwość makrohistorii. Braudel, Wallerstein, Deleuze

Czy można wciąż myśleć i pisać o historii w wielkiej skali? Formułować
tezy o długofalowych procesach historycznych i rządzących nimi
regularnościach? W sposób totalny opisywać dzieje cywilizacji? Czy i w
jakich kategoriach daje się ująć historia naszego globu? Czy wolno pytać
o to, jak wydarzyła się nasza współczesność rozumiana jako całość tego,
co uważamy za aktualne?Jesteśmy skłonni odpowiadać na te pytania
negatywnie lub odrzucać je jako jałowe. Ostrożność tę dyktuje pamięć o
porażkach filozofów dziejów oraz lęk przed starymi błędami determinizmu,
teleologii, naiwnej linearności i nieuleczalnego europocentryzmu, które
skutecznie odstraszają dziś od wczorajszej historiozofii. Ogarnięci
wątpliwościami – każącymi deprecjonować wszelki szeroko zakrojony namysł
nad historią – przeoczamy wszakże fakt, iż dzieła makrohistoryczne wciąż
powstają. Pośród potocznej dyskusji o kresie „wielkich narracji” piszą
je historycy, socjologowie i filozofowie. Jak to możliwe? Co znaczy
oddawać się dociekaniom makrohistorycznym współcześnie?Poszukująć
odpowiedzi na to pytanie, autor poddaje analizie trzy dzieła stanowiące
syntetyczne ujęcia dziejów kapitalizmu. Są nimi: „Kultura materialna,
gospodarka i kapitalizm, XV-XVIII wiek” Fernanda Braudela, „The Modern
World-System” Immanuela Wallersteina oraz „Capitalisme et schizophrénie”
Gilles’a Deleuze’a i Félixa Guattariego. Nie będąc monograficznym
ujęciem koncepcji wymienionych autorów ani porównawczą analizą
merytorycznej zawartości ich dzieł, książka traktuje o problemie formy
tego typu poznania, którego są owocem i wyrazem. Pytanie o warunki
możliwości makrohistorii autor rozważa w świetle minionych, a następnie
współczesnych relacji między historiografią, dziejami a filozofią,
koncentrując stopniowo spojrzenie na trzech wybranych historiach
kapitalizmu
  źródło opisu: Matras źródło okładki: Matras