praca zbiorowa – Literatury słowiańskie po roku 1989. Feminizm

Książka powstała jako efekt prac badawczych powadzonych w wielu ośrodkach slawistycznych na świecie, skupiających się na problemie dialogu między kulturami słowiańskimi i Zachodnią Europą w kwestii idei, tożsamości, historii. W tomie drugim Ewa Kraskowska zebrała najciekawsze prace poświęcone zagadnieniu feminizmu funkcjonującego na obszarze Słowiańszczyzny po transformacji ustrojowej.

Tom podzielony jest na trzy bloki tematyczne obrazujące stan literackich badań nad feminizmem i płcią na obszarze zachodniosłowiańskim (Polska, Czechy i Słowacja), wschodniosłowiańskim (Rosja, Ukraina i Białoruś) oraz południowosłowiańskim (kraje byłej Jugosławii, Bułgaria i Macedonia), z wyłączeniem krajów postkomunistycznych, ale niesłowiańskich (kraje nadbałtyckie i Węgry). Co warte podkreślenia, teksty, choć układają się w pewną całość, pisane są z różnych perspektyw: uczestniczki/ka i obserwatora/ki, pisarki i krytyczki (krytyka), „swojego” i „obcego”.

I tak, jeśli Inga Iwasiów próbuje odkrywać „blaski i cienie” dyskursu feministycznego w Polsce, Hanna Serkowa w następnym tekście poddaje analizie krytyczny dorobek Iwasiów. Tekst polskiego slawisty Marcina Filipowicza opisujący stan debaty feministycznej w Czechach i na Słowacji stanowi kontrapunkt wobec wcześniejszych głosów kobiet – krytyczek pochodzących z tych krajów. Wira Agiejewa wiele miejsca w swej analizie współczesnego pisarstwa kobiecego na Ukrainie poświęca twórczości Oksany Zabużko, by następnie oddać głos samej autorce znanych „Badań terenowych nad seksem ukraińskim”. Dzięki tej strategii doboru tekstów otrzymujemy jednocześnie przegląd współczesnych metod krytycznych – od close reading (Iwasiów) po tradycyjny dyskurs akademicki z charakterystycznymi formami pluralis majestaticus, od postawy feministycznie zaangażowanej (Svetlana Slapšak) do pełnej dystansu i ironii gry z krytycznoliterackimi (genderowymi) konwencjami (Dymitar Kamburow). Tak powstaje mozaika głosów pochodzących zarówno z zewnątrz dyskursu feministycznego, jak i z jego wnętrza.