Simon Syrenius – Zielnik

Zielnik Herbarzem z ięzyka Łacinskiego zowią To iest Opisanie własne imion, kształtu, przyrodzenia, skutkow, y mocy Zioł wszelakich Drzew Krzewin y korzenia ich, Kwiatu, Owocow, Sokow Miasg, Zywic y korzenia do potraw zaprawowania Takze Trunkow, Syropow, Wodek Lekiwarzow, Konfektow […] pilnie zebrane a porządnie zapisane przez D. Simona Syrennivsa.

Największe dzieło przyrodnicze renesansu w Polsce, owoc 40 lat pracy prof. Akademii Krakowskiej, S. Syreniusza [ok. 1540-1611], lekarza, botanika, badacza właściwości leczniczych ziół, opus vitae Syreniusza. „Zielnik” zawiera obszerne opisy 765 roślin, ich przydatność głównie leczniczą, ale również odżywczą, gospodarczą, etc., można w nim znaleźć nie tylko recepty leków roślinnych, ale i przepisy potraw, sposoby zwalczania szkodników, leczenia bydła domowego itd., odnotowuje też dawne ludowe zwyczaje i obrzędy związane z roślinami, całość bogato ilustrowana, ok. 650 drzeworytów.

Zielnik stanowi wspaniałą pozycję, nie tylko dla bibliofilów i bibliomanów, miłośników starych ksiąg i językoznawców interesujących się staropolszczyzną, nie tylko dla naukowców – botaników, biologów, lekarzy i farmaceutów, a także tak licznych obecnie zwolenników natury, względnie nawet paramedyków (a trzeba przyznać, że rzeczywista znajomość ziół w średniowieczu często przewyższała współczesną i także profani mogą tam znaleźć perełki dla siebie). Ale tak naprawdę ważne jest tylko, że to świetne świadectwo naszej ówczesnej cywilizacji, wiedzy i kultury. Jej poziom nie odbiegał od przeciętnego europejskiego, a czasem wyraźnie go wyprzedzał.   źródło opisu: Graf_ika, 2013 źródło okładki: Graf_ika, 2013