Stanisław Mackiewicz – Klucz do Piłsudskiego

„Klucz do Piłsudskiego” powstał na emigracji w 1943. Autor miał za sobą zarówno okres współpracy jak i walki z Piłsudskim. Nie jest to laurka ale próba rzetelnej analizy motywów działalności politycznej najsłynniejszego polskiego polityka wychodząc od wczesnego dzieciństwa a nawet przodków. Cat pisze żywym językiem prezentując nie tylko bohatera ale otoczenie w jakim funkcjonował – dzieciństwo w Zułowie, rewolucyjne organizacje socjalistyczne w Rosji czy tworzenie organizacji bojowej. Zaprezentowane zostały takie etapy życia jak zesłanie na Syberię, działalność konspiracyjna w Polskiej Partii Socjalistycznej powołanie Organizacji Bojowej PPS (późniejszy Związek Strzelecki). Omówiono publicystykę Piłsudskiego. Perełki to rozdziały o prowokacji policyjnej i agenturze w partiach socjalistycznych i rewolucyjnych, roli Żydów wśród socjalistów czy operacji związanej z odsunięciem Komisji Tymczasowej od strzelców.

Pisarz nie ogranicza się do prezentacji kolejnych posunięć Marszałka. Próbuje dokonać analizy motywów i strategii polityka. Cat demaskuje sporo mitów stworzonych np. przez piłsudczyków. Jego Piłsudski to lawirujący polityk dokonujący zwrotów taktycznych ale nie tracący z widoku zasadniczego celu – niepodległości. Pod tym względem Towarzysz Wiktor drukujący podziemnego „Robotnika” w 1899 nie różni się od naczelnika państwa wkraczającego do Kijowa w 1920.

„Ze wszystkich moich książek najbardziej lubię ten „Klucz do Piłsudskiego”, który dzięki solidarnej niechęci recenzentów nie zrobił kariery.”

Stanisław Cat-Mackiewicz   źródło opisu: http://www.zapis.w.szu.pl/ksiazki.php?id=108