Zygmunt Krasiński – Agaj-han

Zygmunt Krasiński oparł fabułę swego utworu na podstawie „Dziejów panowania Zygmunta III” Juliana Ursyna Niemcewicza i osnuł ją wokół malowniczych i zawiłych perypetii życiowych Maryny Mniszchówny, ambitnej córy magnackiego rodu, żony kolejno obu Dymitrów Samozwańców, która po śmierci drugiego związała się dla odzyskania moskiewskiego tronu z atamanem kozackim Zaruckim i (wg wersji przyjętej przez Niemcewicza) zginęła wraz z nim zamordowana w okolicach Astrachania. Krasiński podjął ten wątek biograficzno-historyczny (od zgładzenia pierwszego Samozwańca), wprowadzając jednocześnie bohatera fikcyjnego, postać stanowiącą syntezę romantycznego orientalizmu – Agaj-Hana, stale obecnego przy Marynie, zakochanego w niej do szaleństwa demonicznego wielbiciela, bez rezultatu walczącego o zdobycie ukochanej kobiety.

„Agaj-Han. Powieść historyczna” Zygmunta Krasińskiego został przez niego ukończona w styczniu 1832 w Genewie, wydana pod kryptonimem A.K. 1833 (z datą 1834) we Wrocławiu, wznowiona w 1838 tamże, ze zmienionym mottem i dodaną dedykacją „Marii”, tj. J. Bobrowej.   źródło opisu: opis autorski źródło okładki: Zdjęcie autorskie